Fighting on Rygiel

Rygiel was the most vulnerable area opposite the Polish Bank Redoubt, located in a triangle of burnt out houses and ruins on the western side of Bielańska and Senatorska Streets. This area was constantly shelled by the Germans and attacked by their infantry from the direction of Senatorska and Wierzbowa Streets and from the Theatre Square.

On 14 August a special unit from the 1. and 3. companies of "Łukasiński” Battalion, commanded by Second Lieutenant "Żelski" manned "Rygiel" to counter German attacks on the building of the Polish Bank. Attacked by the Germans, the unit suffered great losses.

On the night of 31 August an unsuccessful attempt was launched from the Polish Bank, also through “Rygiel” to break through from the Old Town to the City Center.

Tego dnia oddział wydzielony z 1 i 3 kompanii batalionu "Łukasiński, pod dowództwem ppor."Żelskiego" zajął stanowiska na "Ryglu", Oddział miał zadanie przeciwdziałać atakom niemieckim na Bank Polski. Tego dnia o godz. 17, Niemcy zaatakowali oddział, który w nierównej walce poniósł duże straty.

Polegli; ppor.Ryszard Ziółkowski, ps."Żelski", sierż. Białkowski, ps."Biały", kpr. pchor. Zygmunt Kowalski, ps."Chwalibóg", kpr.Zygmunt Tomaszkiewicz, ps."Paluch",strz. NN, ps."Poczciarz", oraz łącznik NN, ps."Grześ". Było wielu rannych, między innymi plut. pchor. Zbigniew Witczyk. Ciężko ranny por.Eugeniusz Górski, ps."Zarski", zmarł w szpitalu 16 sierpnia. Sanitariuszka Maria Skorupka ratująca śmiertelnie rannego ppor."Żelskiego, została postrzelona w szyję przez strzelca wyborowego tzw. gołębiarza, i odniesiona przez swoje koleżanki do szpitala.

Pod osłoną nocy oddział wraz z rannymi wycofał się do reduty Bank Polski.

W tym dniu podjęto próbę przebicia się oddziałów Starego-Miasta do Śródmieścia. Powodem podjęcia tej decyzji przez dowództwo "Grupy Północ", była druzgocąca przewaga środków ogniowych nieprzyjaciela, która była przyczyną wysokich strat, zamknięcie obrońców Starego Miasta na małej przestrzeni terenowej, bezgraniczne wyczerpanie powstańców na skutek braku żywności i wody oraz braku snu, występujących chorób, a przede wszystkim niedostatku broni i amunicji. Wszystko to razem stwarzało beznadziejną sytuację przetrwania.

Wyznaczono szturm nocny w kierunku Śródmieścia na godzinę 0.30 z 30 na 31 sierpnia. Utworzono dwie kolumny szturmowe uderzenia; pierwsza dowodzona przez ppłk.Mazurkiewicza, ps. "Radosław", druga dowodzoną przez mjr.Bilewicza, ps"Sosna". Obie zajęły pozycje wyjściowe w Banku Polskim.. Kierunek natarcia kolumny "Radosława" przebiegał z ul. Bielańskiej przez Senatorską na pl.Bankowy w kierunku pl. Mirowskiego, natomiast kolumna "Sosny" otrzymała zadanie zaatakowania oddziałów niemieckich z północnego skrzydła Banku, ul. Bielańską przez "Rygiel", w kierunku ul.Tłomackie, Długiej, Leszno-Przejazd, pl. Bankowy, w celu osłony, a potem wsparcia kolumny "Radosława" w połączenia się z oddziałami w Śródmieściu, które miały zadanie jednoczesnego natarcia w kierunku przebijających się oddziałów ze Starego Miasta.

Niemieckie dowództwo przewidziało ten zamiar i silnym natarciem zmusiło powstańców do odwrotu na poprzednio zajmowane pozycje.

Oddziały powstańcze poniosły duże straty, byli zabici i ranni, wśród nich również żołnierze batalionu "Łukasiński", część z nich poległa lub odniosła rany na "Ryglu", zginał między innymi kpr. pchor. Jerzy Świątkowski, ps."Leonidas"i sześciu innych żołnierzy. Po nieudanej próbie przebicia, dowództwo "Grupy Północ" podjęło decyzję ewakuacji oddziałów kanałami do Śródmieścia.

W 1967 roku została wmurowana tablica upamiętniająca poległych i rannych żołnierzy dwu akcji bojowych na "Ryglu" oraz w okolicy ul.Bielańskiej i Senatorskiej podczas Powstania Warszawskiego.
Tablica pamiątkowa


Składanie kwiatów


Poczet sztandarowy