Tablica pamiątkowa z umocowaną tabliczką z QR kodem
ul. Bielańska 10
Polish Bank Redoubt
During the Warsaw Rising the building of the Polish Bank served as a redoubt used by soldiers from the Home Army Group “Sosna” to block access to the Old Town. “Łukasiński” Battalion was part of this Group.
The redoubt commander was Lieutenant Tadeusz Majcherczyk, codename “Zdan” and from 18 August, Lieutenant Bronisław Kalinowski, codename “Piotr”.
From 9 August, a four person medical unit commanded by Maria Korupska codename "Skiba" served in the Polish Bank Redoubt.
The building of the Polish Bank was bombed by Luftwaffe and shelled by the artillery.
Relentless fighting to defend the redoubt lasted until the night of 1 and 2 September, when soldiers from the redoubt, together with other defenders of the Old Town were evacuated through the sewer on Krasińskich Square.
• Batalion Armii Krajowej "Łukasiński"
Reduta Bank Polski
Tablica pamiątkowa z umocowaną tabliczką z QR kodem
ul. Bielańska 10
Budynek Banku Polskiego był świadkiem wydarzeń wojennych - dosłownie po drugiej stronie ulicy biegła granica getta, a w czasie Powstania Warszawskiego była tu Reduta Bank z której żołnierze AK Zgrupowania „Sosna” bronili dostępu do Starego Miasta. W skład Zgrupowania wchodził m.in. batalion „Łukasiński”.
Jako miejsce stanowiące symbol obrony Starego Miasta, był gmachem, w którym początkowo planowano organizację Muzeum Powstania Warszawskiego.
Jako miejsce stanowiące symbol obrony Starego Miasta, był gmachem, w którym początkowo planowano organizację Muzeum Powstania Warszawskiego.
During the Warsaw Rising the building of the Polish Bank served as a redoubt used by soldiers from the Home Army Group “Sosna” to block access to the Old Town. “Łukasiński” Battalion was part of this Group.
The redoubt commander was Lieutenant Tadeusz Majcherczyk, codename “Zdan” and from 18 August, Lieutenant Bronisław Kalinowski, codename “Piotr”.
From 9 August, a four person medical unit commanded by Maria Korupska codename "Skiba" served in the Polish Bank Redoubt.
The building of the Polish Bank was bombed by Luftwaffe and shelled by the artillery.
Relentless fighting to defend the redoubt lasted until the night of 1 and 2 September, when soldiers from the redoubt, together with other defenders of the Old Town were evacuated through the sewer on Krasińskich Square.
Historia budynku
Reduta Bank Polski – budynek mieszczący się przy ul. Bielańskiej 10 w Warszawie.
Budynek ten powstał w latach 1907-1911 według projektu Leontija Benois. Od roku 1926 mieścił się w nim Bank Polski. W czasie okupacji znajdował się w nim Bank Emisyjny.
Toczone walki
Obroną dowodził por. Tadeusz Majcherczyk, ps. „Zdan”. Obsadę stanowiła 1 kompania szturmowa „Troki” Batalionu „Łukasiński” oraz pluton 4 kompanii „Niemen” pod dowództwem ppor. „Chwasta”. Por. „Zdan”, aby lepiej bronić powierzonej mu reduty „Bank Polski”, wysunął część swoich oddziałów na przedpole. Zajęto położony w głębi ul. Senatorskiej Pałacyk Mniszchów, zwany Resursą Kupiecką, zamieniony na Szpital Maltański, oraz gruzowisko przed frontem Banku, które nazwano „Ryglem”. 15 sierpnia od wczesnych godzin rannych Niemcy rozpoczęli bombardowanie Starówki ogniem artyleryjskim i bombami z samolotów. Ponowili ataki na Bank Polski, wdzierając się do niego głównym wejściem. Kontratakował I pluton kompanii kpt. „Zdana” pod dowództwem ppor. Józefa Zgardy, ps. „Wodzyński” i po ciężkiej walce wyparł nieprzyjaciela z Banku. Wróg został obrzucony granatami i w popłochu uciekł, pozostawiając zabitych i rannych.
18 sierpnia poległ por. „Edward”, dowódca batalionu „Chrobry I”, na jego miejsce został mianowany kpt. „Zdan”. Dowództwo nad redutą Bank Polski objął por. Bronisław Kalinowski, ps. „Piotr”, równocześnie mianowany dowódcą 1 kompanii „Troki”. Lotnictwo bez przerwy atakowało Starówkę. Około 10 bomb spadło na Bank Polski. 21 sierpnia nieprzyjaciel nękał Stare Miasto ogniem artylerii i bomb lotniczych przez cały dzień. Wielkie pożary ogarnęły okolice ulic Bielańskiej, Hipotecznej i części Długiej. Niemcy opanowali Tłomackie, Pałac Radziwiłłów i północną część gmachu Banku Polskiego, gdzie dostali się na pierwsze piętro. Trwała zażarta walka obrońców Banku pod dowództwem por. „Piotra” o utrzymanie reduty. Przybyły posiłki i saperzy wysłani przez kpt. „Gozdawę” podłożyli ładunki dynamitu pod część gmachu zajętą przez Niemców. Obrońcy Banku Polskiego, podzieleni na trzy oddziały, czekali na moment natarcia. Nastąpił potężny wybuch, który zwalił strop i ściany; zginął niemiecki oddział. Powstańcy w tumanach pyłu zaatakowali. O godz. 10.00 Bank Polski był znowu wolny.
Pod koniec sierpnia 1944 bank został zbombardowany przez Luftwaffe. 1 września w godzinach popołudniowych rozpoczęła się ewakuacja oddziałów z bronią, trwająca aż do późnej nocy z 1 na 2 września, niektórych oddziałów Starówki do rana 2 września. Akcją kierował por. „Piotr”. Ustalono kolejność oddziałów wchodzących do kanału na pl. Krasińskich: żołnierze reduty Bank Polski, żołnierze reduty Ratusz, żołnierze barykady „Miodowa”, żołnierze „Reduty Matki Boskiej”, żołnierze klasztoru ss. Kanoniczek, poczet dowódcy „Gozdawy” i jego oddziały.
18 sierpnia poległ por. „Edward”, dowódca batalionu „Chrobry I”, na jego miejsce został mianowany kpt. „Zdan”. Dowództwo nad redutą Bank Polski objął por. Bronisław Kalinowski, ps. „Piotr”, równocześnie mianowany dowódcą 1 kompanii „Troki”. Lotnictwo bez przerwy atakowało Starówkę. Około 10 bomb spadło na Bank Polski. 21 sierpnia nieprzyjaciel nękał Stare Miasto ogniem artylerii i bomb lotniczych przez cały dzień. Wielkie pożary ogarnęły okolice ulic Bielańskiej, Hipotecznej i części Długiej. Niemcy opanowali Tłomackie, Pałac Radziwiłłów i północną część gmachu Banku Polskiego, gdzie dostali się na pierwsze piętro. Trwała zażarta walka obrońców Banku pod dowództwem por. „Piotra” o utrzymanie reduty. Przybyły posiłki i saperzy wysłani przez kpt. „Gozdawę” podłożyli ładunki dynamitu pod część gmachu zajętą przez Niemców. Obrońcy Banku Polskiego, podzieleni na trzy oddziały, czekali na moment natarcia. Nastąpił potężny wybuch, który zwalił strop i ściany; zginął niemiecki oddział. Powstańcy w tumanach pyłu zaatakowali. O godz. 10.00 Bank Polski był znowu wolny.
Pod koniec sierpnia 1944 bank został zbombardowany przez Luftwaffe. 1 września w godzinach popołudniowych rozpoczęła się ewakuacja oddziałów z bronią, trwająca aż do późnej nocy z 1 na 2 września, niektórych oddziałów Starówki do rana 2 września. Akcją kierował por. „Piotr”. Ustalono kolejność oddziałów wchodzących do kanału na pl. Krasińskich: żołnierze reduty Bank Polski, żołnierze reduty Ratusz, żołnierze barykady „Miodowa”, żołnierze „Reduty Matki Boskiej”, żołnierze klasztoru ss. Kanoniczek, poczet dowódcy „Gozdawy” i jego oddziały.
Zabezpieczenie medyczne
Redutę Banku Polskiego od 9 sierpnia zabezpieczał 4 osobowy patrol sanitarny pod dowództwem patrolowej Marii Korupskiej ps. "Skiba". Trzy dni później sanitariuszki te przedarły się przez linię walk przenosząc z Banku Polskiego część rannych do Szpitala Maltańskiego. Wracając zabrały lekarstwa i materiały opatrunkowe.
Fotografie
Uzupełnienia
Zniszczona w czasie walk powstańczych Reduta Banku Polskiego stała w prawie nienaruszonym stanie przy ulicy Bielańskiej w Warszawie ponad 60 lat. Film przedstawia piętro budynku.
• Batalion Armii Krajowej "Łukasiński"