Pismo dotyczące ukończenia przez ppor. Tadeusza Łychowskiego kursu zorganizowanego przez Francuską Misję Wojskową, 1921 r.
Podziękowanie ppor. Tadeuszowi Łychowskiemu za pracę instruktorską, 1930 r.
Syn Tomasz w Angoli. 1938 r.
Żona Tadeusza Łychowskiego Gertruda z synem Tomaszem, Warszawa 1938 r.
Tadeusz Łychowski z synem Tomaszem, po wojnie w Niemczech 1946 r.
Tadeusz Łychowski z żoną Gertrudą i synem Tomaszem, po wojnie w Niemczech 1946 r.
Karta identyfikacyjna
Karta identyfikacyjna
Oświadczenie Piotra Lisowskiego
(jeden z pierwszych członków komórki konspiracyjnej założonej przez Tadeusza Łychowskiego)
Płyta nagrobna na grobie rodzinnym
(pochowani m.in. Tadeusz Łychowski i jego żona Gertruda)
numer grobu: 1571, quadra nr 1
Cmentarz angielski w Rio: "British Burial Fund / Cemitério dos Ingleses"
Syn Tomasz Łychowski
Rodzina Łychowskich 2006 r.
Rodzina Łychowskich 2015 r.
Biografia - lê filho Tomasz
Na escola Tadeusz Łychowski fazia oficialmente parte dos escoteiros, mas recebeu também treinamento militar e o de suboficial. A I Guerra Mundial o encontrou na Ucrânia, onde se filhou ao P.O.W. (Organização Militar Polonesa). Lá recebeu treinamento de oficial. No verão de 1917, através da Suécia conseguiu chegar à Polônia. Esteve somente algum tempo no 1º Batalhão das Legiões. Em dezembro de 1917, apresentou-se ao Comandante local do P.O.W., K. Libicki.
Após o desarmamento, se apresentou ao 2º regimento de Artilharia Leve, oriundo do 1ª Batalhão das Legiões, onde serviu como artilheiro e, em maio de 1920, foi promovido a subtenente. Em julho de 1920, servindo na 9/2 de Artilheria Leve foi feito prisioneiro dos bolsheviks, mas, depois de três semanas, conseguiu escapar. Em novembro de 1920 frequentou o Centro de Treinamento de Artilharia 3 em Cracóvia e lá foi promovido ao posto de comandante de bateria. O cargo a seguir foi o de tradutor na Missão Militar Francesa na Polônia, na unidade DOGen em Kielce. A partir de março de 1921 foi professor de artilharia e armas não convencionais no curso Inform para oficiais, bem como na escola de subtenentes de DOGen. Em 1921, ele completou um curso organizado pela Missão Militar Francesa (sabia muito bem o francês) e depois trabalhou como tradutor.
Em dezembro solicitou a sua passagem para a reserva e foi dispensado em março de 1922.
De 1922 a 1926 trabalhou numa empresa industrial, onde foi promovido a Diretor Administrativo. Em 1927, a pedido de sua tia, assumiu o cargo de administrador de sua fazenda Komorów. Em março de 1931 viajou para Angola, onde se estabeleceu com fazendeiro de café e criador de gado. Lá conheceu sua mulher e lá também nasceu seu filho Tomasz em 1934. Em setembro de 1938 voltou à Polônia e lá, em Varsóvia, foi surpreendido pela guerra.
Atestado de curso feito por Tadeusz Lychowski na Missão Militar Francesa, 1921
Curso dado por Tadeusz Lychowski sobre armas especiais, 1930
O filho Tomasz em Angola, 1938
Gertruda Lychowska com filho Tomasz em 1938 em Varsóvia
Tadeusz Lychowski com filho Tomasz em 1946 na Alemanha
Tadeusz Łychowski com sua esposa Gertruda e filho Tomasz, depois da guerra na Alemanha em 1946
Carteira de identidade
Carteira de identidade
Declaração de Piotr Lisowski, um dos primeiros a fazer parte do núcleo criado por Tadeusz L.
Lápide no túmulo da família Lychowski no Cemitério dos Ingleses no Rio de Janeiro, onde estão os restos mortais de Tadeusz Lychowski
Filho Tomasz
A família Lychowski em 2006
A família Lychowski em 2015
Biography - reads son Tomasz
Course attended by Tadeusz Lychowski at the French Military Mission, 1921
Course given by Tadeusz Lychowski on special weapons, 1930
Son Tomasz in Angola, 1938
Gertruda Lychowska and son Tomasz in 1938 in Warsaw
T.L. with son Tomasz in 1946 in Germany
Tadeusz Łychowski with his wife Gertruda and son Tomasz, after the war in Germany in 1946
Identity card
Identity card
Piotr Lisowski´s statement. He was one of the first to the join the Underground group formed by Tadeusz Lychowski
The tombstone over the Lychowski´s family grave in British Burial Fund - Cemitério dos Ingleses in Rio de Janeiro, where Tadeusz Lychowski was also buried
Son Tomasz
The Lychowski family in Rio de Janeiro, 2006
The Lychowski family in Rio de Janeiro, 2015
Tadeusz Łychowski
Wprowadzenie
Urodził się 9 listopada 1898 r. w Kijowie, gdzie jego ojciec Ignacy był prawnikiem i działaczem społecznym. Uczył się w Krakowie, w Gimnazjum Św. Anny, w Ognisku Wychowawczym znanym jako Szkoła ks. Gralewskiego, gdzie ukończył – wstępną i pierwszą klasę gimnazjum. Maturę zdał w 1916 r. w Kijowie.
W ognisku należał do drużyny, oficjalnie harcerskiej, i w latach 1912–1914 przeszedł w niej wyszkolenie strzeleckie i podoficerskie.
W ognisku należał do drużyny, oficjalnie harcerskiej, i w latach 1912–1914 przeszedł w niej wyszkolenie strzeleckie i podoficerskie.
Okres przed II wojną światową
Wybuch I wojny światowej zastał go na Ukrainie. Tam też został członkiem POW i w latach (1916–1917) przeszedł kursy oficerskie prowadzone przez gen. Juliusza Zulaufa. Latem 1917 r., zniechęcony politykierstwem w POW, postanowił wrócić do kraju, gdzie dostał się przez Szwecję. Z powodu kryzysu przysięgowego jedynie krótko służył w 1 Brygadzie Legionów. Pod koniec 1917 r. zamieszkał w Radomskiem i zameldował się u tamtejszego komendanta Okręgu „E” POW z siedzibą w Radomiu Konrada Libickiego.
Po rozbrojeniu zameldował się w 2. Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, który powstał z I batalionu Legionów i rozpoczął służbę w stopniu ogniomistrza. W maju 1920 r. awansował na podporucznika. W lipcu 1920 r. jako żołnierz 9 baterii 2. pal dostał się do niewoli, z której po trzech tygodniach uciekł. W listopadzie i grudniu 1920 r. przeszedł kurs Centrum Wyszkolenia Artylerii 3 w Krakowie i został zakwalifikowany na dowódcę batalionu z lokatą 3 (bardzo dobry). Następnym jego przydziałem była misja wojskowa francuska w Polsce przy Dowództwie Okręgu Generalnego nr III Kieleckiego w oddziale informacyjno-wywiadowczym. W 1921 roku ukończył kurs zorganizowany przez Francuską Misję Wojskową (znał świetnie język francuski), a potem pracował w niej jako tłumacz.
Od marca 1921 r. był wykładowcą artylerii i broni specjalnych na kursie informacyjnym dla oficerów oraz w szkole podoficerskiej DOGen. W grudniu złożył prośbę o przeniesienie do rezerwy, do której przeszedł w marcu 1922 r.
Po wypoczynku na wsi u rodziny przystąpił do pracy – latach 1922–1926 w Zakładach Przemysłowych Rzmiro (pow. Konecki), gdzie po półtorarocznej praktyce w różnych działach został dyrektorem administracyjnym. W 1927 r. na prośbę ciotki objął zarząd jej majątku ziemskiego Komorów w pow. Opoczyńskim.
Ukończył studia w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, uzyskując tytuł inżyniera agronoma.
Po częściowej parcelacji majątku wyjechał w marcu 1931 r. do Angoli, będącej wówczas kolonią portugalską, i osiedlił się w miejscowości Nova Lisboa, by zostać plantatorem kawy i hodowcą.
Tam poznał i poślubił Gertrudę Seefeld, a w 1934 r. urodził się ich syn Tomasz.
We wrześniu 1938 r. przypłynął wraz z rodziną do Europy na statku „Niassa”, a następnie przyjechał do Warszawy, by załatwić różne sprawy. W Warszawie zastał go wybuch wojny.
Po rozbrojeniu zameldował się w 2. Pułku Artylerii Lekkiej Legionów, który powstał z I batalionu Legionów i rozpoczął służbę w stopniu ogniomistrza. W maju 1920 r. awansował na podporucznika. W lipcu 1920 r. jako żołnierz 9 baterii 2. pal dostał się do niewoli, z której po trzech tygodniach uciekł. W listopadzie i grudniu 1920 r. przeszedł kurs Centrum Wyszkolenia Artylerii 3 w Krakowie i został zakwalifikowany na dowódcę batalionu z lokatą 3 (bardzo dobry). Następnym jego przydziałem była misja wojskowa francuska w Polsce przy Dowództwie Okręgu Generalnego nr III Kieleckiego w oddziale informacyjno-wywiadowczym. W 1921 roku ukończył kurs zorganizowany przez Francuską Misję Wojskową (znał świetnie język francuski), a potem pracował w niej jako tłumacz.
Od marca 1921 r. był wykładowcą artylerii i broni specjalnych na kursie informacyjnym dla oficerów oraz w szkole podoficerskiej DOGen. W grudniu złożył prośbę o przeniesienie do rezerwy, do której przeszedł w marcu 1922 r.
Po wypoczynku na wsi u rodziny przystąpił do pracy – latach 1922–1926 w Zakładach Przemysłowych Rzmiro (pow. Konecki), gdzie po półtorarocznej praktyce w różnych działach został dyrektorem administracyjnym. W 1927 r. na prośbę ciotki objął zarząd jej majątku ziemskiego Komorów w pow. Opoczyńskim.
Ukończył studia w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, uzyskując tytuł inżyniera agronoma.
Po częściowej parcelacji majątku wyjechał w marcu 1931 r. do Angoli, będącej wówczas kolonią portugalską, i osiedlił się w miejscowości Nova Lisboa, by zostać plantatorem kawy i hodowcą.
Tam poznał i poślubił Gertrudę Seefeld, a w 1934 r. urodził się ich syn Tomasz.
We wrześniu 1938 r. przypłynął wraz z rodziną do Europy na statku „Niassa”, a następnie przyjechał do Warszawy, by załatwić różne sprawy. W Warszawie zastał go wybuch wojny.
Okres II wojny światowej
Niezmobilizowany, zgłosił się na ochotnika do 1. Batalionu Obrony Pragi, w którym brał udział w obronie Warszawy jako dowódca kompanii. Po kapitulacji rozwiązał swoją kompanię, tworząc z oficerów, podchorążych i szeregowych zarodek komórki konspiracyjnej, którą nazwał „Grupa A”. Pierwszymi czynnościami były: zabezpieczenie przed niewolą, zdobycie dowodów osobistych dla potrzebujących, zabezpieczenie broni, amunicji oraz mobilizacja nowych osób.
W październiku nawiązał kontakt z byłym wiceministrem Norbertem Barlickim, a przez niego z wysłannikiem Budapesztu, przez którego przekazał pierwsze meldunki oraz kilkaset zdjęć obrazujących barbarzyństwo Niemców, lecz na tym kontakt się urwał.
Następnie nawiązał kontakt z dowódcą 1. Pułku Piechoty „Obrony Pragi” ppłk. Franciszkiem Znamierowskim „Profesorem”. Po stworzeniu Związku Czynu Zbrojnego był I zastępcą Komendanta Głównego (ppłk Znamierowski), do chwili utworzenia w końcu 1940 r. Konfederacji Narodu.
Wówczas wraz swoją „Grupą A” usamodzielnił się, rozbudowując rozpoczętą w październiku 1939 r. pracę wywiadu, która w międzyczasie zaczęła dawać wyniki. Oficerowie odkomenderowani po kapitulacji do działań wywiadowczych przeniknęli w struktury armii niemieckiej. Jeden z nich został tłumaczem w sztabie gen. Kesselringa, trzech działało w wywiadzie „Walli”, kolejny pracował jako kreślarz, opracowując szkice nadchodzące z terenu Rosji, przeważnie wraz z meldunkami. Przyjaciółka i narzeczona rottenführera SS Fanberdera przyjmowała natomiast u siebie wszystkich generałów SS bawiących przejazdem w Warszawie.
Rozwój akcji wywiadowczej wymagał jednak coraz ściślejszego kontaktu z Komendą Główną AK. W styczniu 1942 r. Tadeusz Łychowski wstąpił więc wraz ze swą grupą do Wydziału Wywiadu Ofensywnego „Stragan” (jako zespół CHIV). W kwietniu 1942 r. został szefem Grupy Zadań Specjalnych „Hanka”, złożonej z jego uzupełnionego zespołu.
W połowie sierpnia 1942 r. został awansowany do stopnia kapitana.
28 sierpnia 1942 r., w wyniku zdrady Ludwika Kalksteina ze „Straganu”, Gestapo aresztowało i osadziło około 200 AK-owców na Pawiaku, w tym Tadeusza wraz z żoną i ośmioletnim synem Tomaszem.
Jakakolwiek obrona była bardzo trudna, ponieważ Niemcy zdobyli już informacje podczas śledztwa. Po 9 miesiącach jedynie mjr Rogiński został stracony, pozostali trafili na Majdanek i do Oświęcimia.
23 kwietnia 1943 r. zwolniono Gertrudę Łychowską i jej syna. 29 kwietnia Tadeusz Łychowski został wywieziony do Oświęcimia. Należał tam do miejscowej organizacji konspiracyjnej. W marcu 1945 r. maszerował do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie trafił do szpitala obozowego w stanie całkowitego wycieńczenia.
W październiku nawiązał kontakt z byłym wiceministrem Norbertem Barlickim, a przez niego z wysłannikiem Budapesztu, przez którego przekazał pierwsze meldunki oraz kilkaset zdjęć obrazujących barbarzyństwo Niemców, lecz na tym kontakt się urwał.
Następnie nawiązał kontakt z dowódcą 1. Pułku Piechoty „Obrony Pragi” ppłk. Franciszkiem Znamierowskim „Profesorem”. Po stworzeniu Związku Czynu Zbrojnego był I zastępcą Komendanta Głównego (ppłk Znamierowski), do chwili utworzenia w końcu 1940 r. Konfederacji Narodu.
Wówczas wraz swoją „Grupą A” usamodzielnił się, rozbudowując rozpoczętą w październiku 1939 r. pracę wywiadu, która w międzyczasie zaczęła dawać wyniki. Oficerowie odkomenderowani po kapitulacji do działań wywiadowczych przeniknęli w struktury armii niemieckiej. Jeden z nich został tłumaczem w sztabie gen. Kesselringa, trzech działało w wywiadzie „Walli”, kolejny pracował jako kreślarz, opracowując szkice nadchodzące z terenu Rosji, przeważnie wraz z meldunkami. Przyjaciółka i narzeczona rottenführera SS Fanberdera przyjmowała natomiast u siebie wszystkich generałów SS bawiących przejazdem w Warszawie.
Rozwój akcji wywiadowczej wymagał jednak coraz ściślejszego kontaktu z Komendą Główną AK. W styczniu 1942 r. Tadeusz Łychowski wstąpił więc wraz ze swą grupą do Wydziału Wywiadu Ofensywnego „Stragan” (jako zespół CHIV). W kwietniu 1942 r. został szefem Grupy Zadań Specjalnych „Hanka”, złożonej z jego uzupełnionego zespołu.
W połowie sierpnia 1942 r. został awansowany do stopnia kapitana.
28 sierpnia 1942 r., w wyniku zdrady Ludwika Kalksteina ze „Straganu”, Gestapo aresztowało i osadziło około 200 AK-owców na Pawiaku, w tym Tadeusza wraz z żoną i ośmioletnim synem Tomaszem.
Jakakolwiek obrona była bardzo trudna, ponieważ Niemcy zdobyli już informacje podczas śledztwa. Po 9 miesiącach jedynie mjr Rogiński został stracony, pozostali trafili na Majdanek i do Oświęcimia.
23 kwietnia 1943 r. zwolniono Gertrudę Łychowską i jej syna. 29 kwietnia Tadeusz Łychowski został wywieziony do Oświęcimia. Należał tam do miejscowej organizacji konspiracyjnej. W marcu 1945 r. maszerował do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie trafił do szpitala obozowego w stanie całkowitego wycieńczenia.
Okres po II wojnie światowej
Do końca 1945 r. leczył się na gruźlicę i z powodu innych chorób, których nabawił się podczas pobytu w obozach koncentracyjnych. Od stycznia do czerwca 1946 r. na terenie okupacji amerykańskiej dowodził kompanią wartowniczą 4206 w Mannheim. W czerwcu przeniósł się na analogiczne stanowisko do Strefy Francuskiej w Trewirze.
W 1949 r. Tadeusz i Gertruda Łychowscy z 14-letnim Tomaszem wypłynęli na starym angielskim statku „Charlton Sovereign” z Bremen do Brazylii.
Dzięki pomocy UNRRA łatwiej było wyemigrować ze zniszczonej Europy do Ameryki Południowej. Brazylia wydawała się dobrym wyborem, Tadeusz i Gertruda znali portugalski. Tadeusz – z wykształcenia inżynier agronom – chciał zająć się badaniem rolnictwa tropikalnego.
Po roku pobytu w tym kraju Tadeusz Łychowski zmarł. Miał 52 lata.
W 1949 r. Tadeusz i Gertruda Łychowscy z 14-letnim Tomaszem wypłynęli na starym angielskim statku „Charlton Sovereign” z Bremen do Brazylii.
Dzięki pomocy UNRRA łatwiej było wyemigrować ze zniszczonej Europy do Ameryki Południowej. Brazylia wydawała się dobrym wyborem, Tadeusz i Gertruda znali portugalski. Tadeusz – z wykształcenia inżynier agronom – chciał zająć się badaniem rolnictwa tropikalnego.
Po roku pobytu w tym kraju Tadeusz Łychowski zmarł. Miał 52 lata.
Odznaczenia
- Krzyż Niepodległości, nadany przez Prezydenta RP 13/IV/1931 z własnoręcznym podpisem Marszałka Józefa Piłsudskiego na dyplomie.
Rodzina
- Żona Gertruda z d. Seefeld była Niemką wywodzącą się z rodziny wieśniaczej z Chorinchen pod Berlinem. Po wojnie została zweryfikowana jako łączniczka w AK i otrzymała medal pamiątkowy.
- Syn Tomasz – poeta, tłumacz, wykładowca, malarz. Ukończył studia w języku angielskim w filii uczelni brytyjskiej Cambridge oraz na Katolickim Uniwersytecie w Rio de Janeiro. Był współzałożycielem i pierwszym prezesem Koła Młodzieży Polskiej „Świetliki” w Rio de Janeiro (1953), a także Towarzystwa Polonia w Rio de Janeiro (1978/1979 i 2019/2020). Od 2004 r. należy do londyńskiego Związku Pisarzy na Obczyźnie. W 2016 r. został uhonorowany Nagrodą Literacką Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie z siedzibą w Londynie.
Jego żoną jest Christina Schulz, mają czworo dzieci (Isabella, Rodrigo, Andréa, Rafael) i czworo wnuków (Lucas, Anna, Miguel i João).
Zdjęcia i filmy
Pismo dotyczące ukończenia przez ppor. Tadeusza Łychowskiego kursu zorganizowanego przez Francuską Misję Wojskową, 1921 r.
Podziękowanie ppor. Tadeuszowi Łychowskiemu za pracę instruktorską, 1930 r.
Syn Tomasz w Angoli. 1938 r.
Żona Tadeusza Łychowskiego Gertruda z synem Tomaszem, Warszawa 1938 r.
Tadeusz Łychowski z synem Tomaszem, po wojnie w Niemczech 1946 r.
Tadeusz Łychowski z żoną Gertrudą i synem Tomaszem, po wojnie w Niemczech 1946 r.
Karta identyfikacyjna
Karta identyfikacyjna
Oświadczenie Piotra Lisowskiego
(jeden z pierwszych członków komórki konspiracyjnej założonej przez Tadeusza Łychowskiego)
Płyta nagrobna na grobie rodzinnym
(pochowani m.in. Tadeusz Łychowski i jego żona Gertruda)
numer grobu: 1571, quadra nr 1
Cmentarz angielski w Rio: "British Burial Fund / Cemitério dos Ingleses"
Syn Tomasz Łychowski
Rodzina Łychowskich 2006 r.
Rodzina Łychowskich 2015 r.
Piśmiennictwo
- Informacje przekazane przez syna Tomasza
- https://culture.pl/pl/artykul/trzej-polacy-z-brazylii-z-nagroda-literacka
- http://dziennik.com/archiwum/przeglad-polski/emigrant-posiada-multiosobowosc/
- https://issuu.com/dziennik/docs/nowy_dziennik_-_20150605_cultsup
- https://www.youtube.com/watch?time_continue=26&v=s2iwJ7cclQw&feature=emb_logo
Biografia - lê filho Tomasz
Introdução
Nasceu em 9 de novembro de 1898 em Kiev, onde seu pai era advogado. O segundo grau, com currículo comercial, terminou em 1916 em Kiev.
Antes da Segunda Guerra Mundial
Na escola Tadeusz Łychowski fazia oficialmente parte dos escoteiros, mas recebeu também treinamento militar e o de suboficial. A I Guerra Mundial o encontrou na Ucrânia, onde se filhou ao P.O.W. (Organização Militar Polonesa). Lá recebeu treinamento de oficial. No verão de 1917, através da Suécia conseguiu chegar à Polônia. Esteve somente algum tempo no 1º Batalhão das Legiões. Em dezembro de 1917, apresentou-se ao Comandante local do P.O.W., K. Libicki.
Após o desarmamento, se apresentou ao 2º regimento de Artilharia Leve, oriundo do 1ª Batalhão das Legiões, onde serviu como artilheiro e, em maio de 1920, foi promovido a subtenente. Em julho de 1920, servindo na 9/2 de Artilheria Leve foi feito prisioneiro dos bolsheviks, mas, depois de três semanas, conseguiu escapar. Em novembro de 1920 frequentou o Centro de Treinamento de Artilharia 3 em Cracóvia e lá foi promovido ao posto de comandante de bateria. O cargo a seguir foi o de tradutor na Missão Militar Francesa na Polônia, na unidade DOGen em Kielce. A partir de março de 1921 foi professor de artilharia e armas não convencionais no curso Inform para oficiais, bem como na escola de subtenentes de DOGen. Em 1921, ele completou um curso organizado pela Missão Militar Francesa (sabia muito bem o francês) e depois trabalhou como tradutor.
Em dezembro solicitou a sua passagem para a reserva e foi dispensado em março de 1922.
De 1922 a 1926 trabalhou numa empresa industrial, onde foi promovido a Diretor Administrativo. Em 1927, a pedido de sua tia, assumiu o cargo de administrador de sua fazenda Komorów. Em março de 1931 viajou para Angola, onde se estabeleceu com fazendeiro de café e criador de gado. Lá conheceu sua mulher e lá também nasceu seu filho Tomasz em 1934. Em setembro de 1938 voltou à Polônia e lá, em Varsóvia, foi surpreendido pela guerra.
Durante a Segunda Guerra Mundial
Não tendo sido mobilizado, Tadeusz Łychowski apresentou-se como voluntário ao 1º Batalhão da Defesa de Praga (subúrbio de Varsóvia), onde participou da defesa da Capital da Polônia. Logo após a rendição de Varsóvia, Tadeusz Łychowski criou um núcleo da resistência polonesa.
Esteve sempre muito próximo do Comandante do Batalhão de Defesa de Praga, o Tenente-coronel Francisco Znamierowski, o que resultou na criação do Z.C.Z (Associação de Ação Militar), e da qual foi o 1º Vice do Comandante Geral „Professor” (coronel Znamierowski) até o final de 1940. Continuou montando uma rede de inteligência, iniciada em outubro de 1939. Esse trabalho começou a dar frutos, pois os seus combatentes conseguiram se infiltrar no exército alemão.
O desenvolvimento desse trabalho de inteligência exigia, no entanto, um contato cada vez mais frequente com o Comando Geral da AK (Resistência Polonesa) e isso resultou na integração dele e de seus oficiais em janeiro de 1942 ao Grupo „Stragan” como equipe CH IV. Em abril daquele ano foi nomeado chefe do „Grupo de Tarefas Especiais Hanka”.
Como é notório, Kalkstein, os traiu a todos. Isso provocou em 27 de agosto de 1942 a liquidação de todo o „Stragan”. Cerca de 200 combatentes. À uma semana do aprisionamento, soube pelo Major Rogiński que tinha sido promovido a patente de Capitão.
Tadeusz Łychowski chegou a Auschwitz em 27 de abril de 1943 e ficou lá até dezembro de 1944. Foi libertado em Buchenwald (para onde fui transferido de Auschwitz a pé) em 1945.
No campo de concentração de Auschwitz também participou da organização de resistência.
Esteve sempre muito próximo do Comandante do Batalhão de Defesa de Praga, o Tenente-coronel Francisco Znamierowski, o que resultou na criação do Z.C.Z (Associação de Ação Militar), e da qual foi o 1º Vice do Comandante Geral „Professor” (coronel Znamierowski) até o final de 1940. Continuou montando uma rede de inteligência, iniciada em outubro de 1939. Esse trabalho começou a dar frutos, pois os seus combatentes conseguiram se infiltrar no exército alemão.
O desenvolvimento desse trabalho de inteligência exigia, no entanto, um contato cada vez mais frequente com o Comando Geral da AK (Resistência Polonesa) e isso resultou na integração dele e de seus oficiais em janeiro de 1942 ao Grupo „Stragan” como equipe CH IV. Em abril daquele ano foi nomeado chefe do „Grupo de Tarefas Especiais Hanka”.
Como é notório, Kalkstein, os traiu a todos. Isso provocou em 27 de agosto de 1942 a liquidação de todo o „Stragan”. Cerca de 200 combatentes. À uma semana do aprisionamento, soube pelo Major Rogiński que tinha sido promovido a patente de Capitão.
Tadeusz Łychowski chegou a Auschwitz em 27 de abril de 1943 e ficou lá até dezembro de 1944. Foi libertado em Buchenwald (para onde fui transferido de Auschwitz a pé) em 1945.
No campo de concentração de Auschwitz também participou da organização de resistência.
Período após guerra
Até o final de 1945, padeceu de tuberculose e de completa inanição adquiridos nos campos de concentração. De janeiro a junho de 1946 ocupou em Mannheim o posto de comandante de uma companhia do exercito polonês, na zona de ocupação americana. Em junho daquele ano se transferiu para igual posto na zona de ocupação francesa, na cidade de Trier.
Em 1949, Tadeusz Łychowski sua mulher Gertruda e seu filho Tomasz emigraram para o Brasil. Em consequência dos seus padecimentos em Campos de Concentração, faleceu em 1950. Seus restos mortais estão no Cemitério dos Ingleses no Rio de Janeiro.
Seu filho Tomasz é casado com Christina Schulz e tem quatro filhos e quatro netos.
Em 1949, Tadeusz Łychowski sua mulher Gertruda e seu filho Tomasz emigraram para o Brasil. Em consequência dos seus padecimentos em Campos de Concentração, faleceu em 1950. Seus restos mortais estão no Cemitério dos Ingleses no Rio de Janeiro.
Seu filho Tomasz é casado com Christina Schulz e tem quatro filhos e quatro netos.
Fotos e filmes
Atestado de curso feito por Tadeusz Lychowski na Missão Militar Francesa, 1921
Curso dado por Tadeusz Lychowski sobre armas especiais, 1930
O filho Tomasz em Angola, 1938
Gertruda Lychowska com filho Tomasz em 1938 em Varsóvia
Tadeusz Lychowski com filho Tomasz em 1946 na Alemanha
Tadeusz Łychowski com sua esposa Gertruda e filho Tomasz, depois da guerra na Alemanha em 1946
Carteira de identidade
Carteira de identidade
Declaração de Piotr Lisowski, um dos primeiros a fazer parte do núcleo criado por Tadeusz L.
Lápide no túmulo da família Lychowski no Cemitério dos Ingleses no Rio de Janeiro, onde estão os restos mortais de Tadeusz Lychowski
Filho Tomasz
A família Lychowski em 2006
A família Lychowski em 2015
Escrita
- Informações fornecidas pelo filho Tomasz
- https://culture.pl/pl/artykul/trzej-polacy-z-brazylii-z-nagroda-literacka
- http://dziennik.com/archiwum/przeglad-polski/emigrant-posiada-multiosobowosc/
- https://issuu.com/dziennik/docs/nowy_dziennik_-_20150605_cultsup
- https://www.youtube.com/watch?time_continue=26&v=s2iwJ7cclQw&feature=emb_logo
Biography - reads son Tomasz
Introduction
Tadeusz Łychowski was born on November 9, 1898 in Kiev. His father worked there as a lawyer. He finished high-school in Kiev in 1916.
Before WWII
At school and under disguise of the boy-scout movement he also received military training. At the onset of WWI he was in the Ukraine and there he enlisted in the P.O.W. (Polish Military Organization). In the P.O.W he received officer training. In the summer of 1917 he managed to reach Poland through Sweden. For some time he belonged to the 1-st Battalion of the Legions. In December 1917 he reported to the Commander of the local P.O.W., K. Libicki
After disarmament he reported to the 2-nd regiment of Light Artillery where he served as artillerist and in May 1920 was promoted to lieutenant.
In July 1920 he was made captive by the Bolsheviks but managed to escape after three weeks. In November 1920 he attended the Center of Artillery Training in Cracow and was promoted to the post o commander of artillery battery. Next, he served as interpreter at the French Military Mission in Poland, unit DOGen, in Kielce. After March 1921, he held the post of artillery trainer of non-conventional weapons in Inform course for officers as well at the DOGen school for lieutenants. In 1921 he completed a course organized by the French Military Mission (he knew French very well), and then worked as a translator in it.
In December 1922 he requested his transfer from active military service to reserve.
From 1922 to 1926 Tadeusz worked at an industrial plant where after some time he was promoted to manager. In 1927 at the request of his aunt he ran her estate Komorów. In March 1931, he traveled to Angola where he owned a coffee plantation. There he met his wife Gertruda and there Tomasz his son was born in 1934. In September 1938, Tadeusz went back to Poland and just one year after the war broke out.
After disarmament he reported to the 2-nd regiment of Light Artillery where he served as artillerist and in May 1920 was promoted to lieutenant.
In July 1920 he was made captive by the Bolsheviks but managed to escape after three weeks. In November 1920 he attended the Center of Artillery Training in Cracow and was promoted to the post o commander of artillery battery. Next, he served as interpreter at the French Military Mission in Poland, unit DOGen, in Kielce. After March 1921, he held the post of artillery trainer of non-conventional weapons in Inform course for officers as well at the DOGen school for lieutenants. In 1921 he completed a course organized by the French Military Mission (he knew French very well), and then worked as a translator in it.
In December 1922 he requested his transfer from active military service to reserve.
From 1922 to 1926 Tadeusz worked at an industrial plant where after some time he was promoted to manager. In 1927 at the request of his aunt he ran her estate Komorów. In March 1931, he traveled to Angola where he owned a coffee plantation. There he met his wife Gertruda and there Tomasz his son was born in 1934. In September 1938, Tadeusz went back to Poland and just one year after the war broke out.
During WWII
Not being mobilized, Tadeusz Łychowski volunteered and was active in the defense of Warsaw. Right after surrender he organized a nucleus of the Polish Underground.
At the Z.C.Z (Military Action Association), he held the post of substitute of coronel Znamierowski (code name “Professor) till the end of 1940. He also continued organizing an intelligence net which managed to infiltrate the German army.
The development of this intelligence action required, however, a closer contact with the General Command of the AK (Home Army) and that resulted in his and his comrades in arms integration into the “Stragan” group in 1942. In April he was put in charge of special task group “Hanka”.
Kalkstein, a member of “Stragan”, and a double agent, betrayed the whole group. That resulted in the imprisonment on August 27 1942 of around 200 combatants. One week before imprisonment, Tadeusz Łychowski was informed by Major Rogiński of his promotion to the rank of captain.
Tadeusz was sent to Auschwitz on April 27 1943 and remained there till December 1944. He was liberated in Buchenwald by the American Army in 1945. From Auschwitz to Buchenwald he had been transferred on foot.
In Auschwitz, he was also a member of the Underground Movement.
At the Z.C.Z (Military Action Association), he held the post of substitute of coronel Znamierowski (code name “Professor) till the end of 1940. He also continued organizing an intelligence net which managed to infiltrate the German army.
The development of this intelligence action required, however, a closer contact with the General Command of the AK (Home Army) and that resulted in his and his comrades in arms integration into the “Stragan” group in 1942. In April he was put in charge of special task group “Hanka”.
Kalkstein, a member of “Stragan”, and a double agent, betrayed the whole group. That resulted in the imprisonment on August 27 1942 of around 200 combatants. One week before imprisonment, Tadeusz Łychowski was informed by Major Rogiński of his promotion to the rank of captain.
Tadeusz was sent to Auschwitz on April 27 1943 and remained there till December 1944. He was liberated in Buchenwald by the American Army in 1945. From Auschwitz to Buchenwald he had been transferred on foot.
In Auschwitz, he was also a member of the Underground Movement.
After WWII
Till end of 1945 he was hospitalized recovering from TB and other diseases acquired in the Concentration Camps as well as inanition. From January till June 1946 he occupied the position of company commander in Mannheim, American zone in Germany. In June he was transferred to a similar position in the French zone in the city of Trier.
In 1949, Tadeusz Łychowski, his wife Gertruda and son Tomasz immigrated to Brazil. Tadeusz died in 1950 at the age of 52 of the consequences of debilitation and diseases acquired in Concentration Camps. His mortal remains were buried in the English Cemetery in Rio de Janeiro.
His son Tomasz is married to Christina Schulz. They have four children and four grandchildren.
In 1949, Tadeusz Łychowski, his wife Gertruda and son Tomasz immigrated to Brazil. Tadeusz died in 1950 at the age of 52 of the consequences of debilitation and diseases acquired in Concentration Camps. His mortal remains were buried in the English Cemetery in Rio de Janeiro.
His son Tomasz is married to Christina Schulz. They have four children and four grandchildren.
Pictures and films
Course attended by Tadeusz Lychowski at the French Military Mission, 1921
Course given by Tadeusz Lychowski on special weapons, 1930
Son Tomasz in Angola, 1938
Gertruda Lychowska and son Tomasz in 1938 in Warsaw
T.L. with son Tomasz in 1946 in Germany
Tadeusz Łychowski with his wife Gertruda and son Tomasz, after the war in Germany in 1946
Identity card
Identity card
Piotr Lisowski´s statement. He was one of the first to the join the Underground group formed by Tadeusz Lychowski
The tombstone over the Lychowski´s family grave in British Burial Fund - Cemitério dos Ingleses in Rio de Janeiro, where Tadeusz Lychowski was also buried
Son Tomasz
The Lychowski family in Rio de Janeiro, 2006
The Lychowski family in Rio de Janeiro, 2015
Literature
- Information provided by son Tomasz
- https://culture.pl/pl/artykul/trzej-polacy-z-brazylii-z-nagroda-literacka
- http://dziennik.com/archiwum/przeglad-polski/emigrant-posiada-multiosobowosc/
- https://issuu.com/dziennik/docs/nowy_dziennik_-_20150605_cultsup
- https://www.youtube.com/watch?time_continue=26&v=s2iwJ7cclQw&feature=emb_logo