Tablica upamiętniająca zamordowanych i więzionych mieszkańców Ochoty – ul. Grójecka z lewej strony Hali Banacha
Zieleniak Market
Zieleniak refers to a marketplace in Warsaw which occupied a few hectares on Grójecka Street, where the Banacha Market is located now. During the Warsaw Rising, starting on August fourth, soldiers of RONA units rounded up residents there, who were expelled from their homes. It was a transition camp on the way to the next transition camp in Pruszków.
The area was surrounded by a brick wall, which made it impossible for people to escape. No sanitation, no medical assistance, no access to water (the only available well ran out of water in a few days), combined with heat during the day and cold at night, caused people to die of exhaustion, hunger and thirst.
By the evening of August fifth of nineteen hundred forty four, several thousand people were gathered at Zieleniak. This number increased to several dozen thousands of residents of Ochota and the closest vicinity at the height of the camp operation.
On August thirteenth the final phase of evacuation took place from Zieleniak to the next transition camp in Pruszków. The camp in Zieleniak operated until August nineteenth, when fifty patients of the Radium Institute were murdered there.
Mass murders and crimes were committed at Zieleniak from the very beginning of the camp operation.
Close to sixty thousand residents of the capital passed through Zieleniak during the Warsaw Rising. This made Zieleniak Market one of the best known places, along with St. Wojciech’s Church in Wola, where the expelled population of Warsaw was rounded up.
Approximately one thousand residents were killed in the transition camp of Zieleniak, out of whom close to three hundred were murdered by members of the RONA brigade.
Grójecka przy "Zieleniaku" w tle nadpalony gmach Publicznej Szkoły Powszechnej nr 188 i 189 - zdjęcie z 1939 r.
http://warszawa.fotopolska.eu/386675,foto.html
Wyjście ludności cywilnej ul. Grójecką po kapitulacji Ochoty
http://www.urzadochota.waw.pl/page/index.php?str=842
28 czerwca 2016 r. podczas comiesięcznego zebrania Środowiska IV Obwodu AK Ochota została odsłonięta tabliczka z kodem QR na oddanym niedawno do użytku, po przebudowie, targowisku - dawnym Zieleniaku przy ul. Grójeckiej. Tabliczka udostępnia opis wydarzeń mających miejsce na Zieleniaku oraz materiały dotyczace historii Armii Krakowej.
Od lewej żołnierze z Ochoty: Witold Gutkowski, Teresa Kodelska-Łaszek, Czesław Łukasik, Westyna Gójska, Władysława Marcinkiewicz - przewodnicząca środowiska, Grzegorz Wysocki - wiceburmistrz Ochoty, Jerzy Róża, Grzegorz Dobaczewski - członek środowiska, Janusz Ginalski.
• IV Obwód Ochota Armii Krajowej
Zieleniak
Tablica upamiętniająca zamordowanych i więzionych mieszkańców Ochoty – ul. Grójecka z lewej strony Hali Banacha
Zieleniak to nazwa miejsca na kilkuhektarowym terenie targowiska przy ul. Grójeckiej (dzisiejszy obszar Hal Banacha), gdzie od 4 sierpnia żołnierze RONA spędzali wyrzuconych z domów mieszkańców. Był to obóz przejściowy, będący etapem na drodze do kolejnego obozu przejściowego w Pruszkowie,
Zieleniak refers to a marketplace in Warsaw which occupied a few hectares on Grójecka Street, where the Banacha Market is located now. During the Warsaw Rising, starting on August fourth, soldiers of RONA units rounded up residents there, who were expelled from their homes. It was a transition camp on the way to the next transition camp in Pruszków.
The area was surrounded by a brick wall, which made it impossible for people to escape. No sanitation, no medical assistance, no access to water (the only available well ran out of water in a few days), combined with heat during the day and cold at night, caused people to die of exhaustion, hunger and thirst.
By the evening of August fifth of nineteen hundred forty four, several thousand people were gathered at Zieleniak. This number increased to several dozen thousands of residents of Ochota and the closest vicinity at the height of the camp operation.
On August thirteenth the final phase of evacuation took place from Zieleniak to the next transition camp in Pruszków. The camp in Zieleniak operated until August nineteenth, when fifty patients of the Radium Institute were murdered there.
Mass murders and crimes were committed at Zieleniak from the very beginning of the camp operation.
Close to sixty thousand residents of the capital passed through Zieleniak during the Warsaw Rising. This made Zieleniak Market one of the best known places, along with St. Wojciech’s Church in Wola, where the expelled population of Warsaw was rounded up.
Approximately one thousand residents were killed in the transition camp of Zieleniak, out of whom close to three hundred were murdered by members of the RONA brigade.
Opis obozu
Miejsce było otoczone ceglanym murem, co uniemożliwiało ucieczkę zgromadzonej ludności. Przy bramie Zieleniaka wszystkie osoby były rewidowane w poszukiwaniu kosztowności lub pieniędzy, następnie rozlokowywane na brukowanym placu targowiska.
Plac był wybrukowany, otoczony ze wszystkich stron ogrodzeniem, a od strony ul. Grójeckiej wysokim murem. Brak urządzeń sanitarnych, pomocy lekarskiej, dostępu do wody (była tylko jedna studnia, która wyczerpała się po kilku dniach), potęgowany upałem w ciągu dnia i zimnem w nocy, sprawiał że ludzie umierali z wyczerpania, głodu i pragnienia. Ciała zmarłych kładziono pod murem.
Na placu warszawiacy byli przetrzymywani bez wody i jedzenia. Warunki były bardo trudne-wszyscy spali pod gołym niebem. Dopiero później pozwolono więzionym ludziom chodzić na pole, które znajdowało się na tyłach targowiska, skąd przynosili sobie marchew i ziemniaki. Potem, gdy Niemcy przejęli ich od Ukraińców, można było chodzić do szkoły pielęgniarek po wodę, której wszyscy byli tak bardzo spragnieni.
W dawnym budynku administracji targowiska urządziła swoją siedzibę załoga obozu, a budki dozorców przy bramach wjazdowych zostały zamienione na wartownie.
Plac był wybrukowany, otoczony ze wszystkich stron ogrodzeniem, a od strony ul. Grójeckiej wysokim murem. Brak urządzeń sanitarnych, pomocy lekarskiej, dostępu do wody (była tylko jedna studnia, która wyczerpała się po kilku dniach), potęgowany upałem w ciągu dnia i zimnem w nocy, sprawiał że ludzie umierali z wyczerpania, głodu i pragnienia. Ciała zmarłych kładziono pod murem.
Na placu warszawiacy byli przetrzymywani bez wody i jedzenia. Warunki były bardo trudne-wszyscy spali pod gołym niebem. Dopiero później pozwolono więzionym ludziom chodzić na pole, które znajdowało się na tyłach targowiska, skąd przynosili sobie marchew i ziemniaki. Potem, gdy Niemcy przejęli ich od Ukraińców, można było chodzić do szkoły pielęgniarek po wodę, której wszyscy byli tak bardzo spragnieni.
W dawnym budynku administracji targowiska urządziła swoją siedzibę załoga obozu, a budki dozorców przy bramach wjazdowych zostały zamienione na wartownie.
Popełnione zbrodnie
Do wieczora 5 sierpnia 1944 r. zgromadzono w nim kilkanaście tysięcy osób, a w kulminacyjnym momencie przebywało w nim kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców Ochoty i najbliższych okolic.
Od początku swojego istnienia Zieleniak stał się miejscem masowych zbrodni, ludzie najpierw byli ograbiani, wyciągani siłą z podpalanych domów na Ochocie i pędzeni w stronę obozu. Po drodze byli bici bądź zabijani, a najczęściej pijani żołnierze RONA wyciągali kobiety z kolumn ludności cywilnej i gwałcili je w okolicznych domach, po czym zwykle mordowali.
Wizytujący teren obozu dowódca sił niemieckich zwalczających powstanie warszawskie, Erich von dem Bach, stwierdził jednak, że nie dostrzegł nic zdrożnego, wszystko było w porządku.
7 sierpnia obóz był całkowicie zapełniony ludnością cywilną; rosła liczba ofiar śmiertelnych. Ciała zmarłych układano w stertach przy murze obozowym lub próbowano pośpiesznie grzebać.
Zwłoki zamordowanych i zmarłych więźniów obozu palono w sali gimnastycznej liceum im. Hugona Kołłątaja. W ten sposób 10 sierpnia spalono 80 chorych i rannych osób rozstrzelanych tego samego dnia pod murem Zieleniaka; zwłoki zostały przetransportowane przez przymuszoną do tego ludność cywilną, ułożone na stosach, oblane przez żołnierzy RONA spirytusem i podpalone.
13 sierpnia rozpoczęła się końcowa ewakuacja ludności do obozu przejściowego w Pruszkowie. Przybywające w tym czasie grupy mieszkańców Ochoty przetrzymywano na terenie obozu krótko i zaraz potem były wywożone. Wybranych mężczyzn wcielano siłą do oddziałów zajmujących się paleniem zwłok pomordowanych warszawiaków (niem. Verbrennungskommando).
Od początku swojego istnienia Zieleniak stał się miejscem masowych zbrodni, ludzie najpierw byli ograbiani, wyciągani siłą z podpalanych domów na Ochocie i pędzeni w stronę obozu. Po drodze byli bici bądź zabijani, a najczęściej pijani żołnierze RONA wyciągali kobiety z kolumn ludności cywilnej i gwałcili je w okolicznych domach, po czym zwykle mordowali.
Wizytujący teren obozu dowódca sił niemieckich zwalczających powstanie warszawskie, Erich von dem Bach, stwierdził jednak, że nie dostrzegł nic zdrożnego, wszystko było w porządku.
7 sierpnia obóz był całkowicie zapełniony ludnością cywilną; rosła liczba ofiar śmiertelnych. Ciała zmarłych układano w stertach przy murze obozowym lub próbowano pośpiesznie grzebać.
Zwłoki zamordowanych i zmarłych więźniów obozu palono w sali gimnastycznej liceum im. Hugona Kołłątaja. W ten sposób 10 sierpnia spalono 80 chorych i rannych osób rozstrzelanych tego samego dnia pod murem Zieleniaka; zwłoki zostały przetransportowane przez przymuszoną do tego ludność cywilną, ułożone na stosach, oblane przez żołnierzy RONA spirytusem i podpalone.
13 sierpnia rozpoczęła się końcowa ewakuacja ludności do obozu przejściowego w Pruszkowie. Przybywające w tym czasie grupy mieszkańców Ochoty przetrzymywano na terenie obozu krótko i zaraz potem były wywożone. Wybranych mężczyzn wcielano siłą do oddziałów zajmujących się paleniem zwłok pomordowanych warszawiaków (niem. Verbrennungskommando).
Podsumowanie
Obóz działał do 19 sierpnia, kiedy to dokonano masowego mordu na 50 pacjentach z Instytutu Radowego. Jednostki SS RONA wycofały się z Ochoty w dniach 22–25 sierpnia 1944 roku.
Łącznie w okresie powstania warszawskiego przez Zieleniak przeszło blisko 60 tysięcy mieszkańców stolicy. W ten sposób stał się on się najbardziej znanym – obok kościoła św. Wojciecha na Woli – punktem zbornym dla wypędzanej ludności Warszawy. W czasie kilkunastodniowego okresu funkcjonowania obozu setki więźniów umarły z głodu, pragnienia, skrajnego wyczerpania lub zostały zastrzelone przez żołnierzy RONA. Ogółem na terenie obozu przejściowego Zieleniak śmierć poniosło ok. 1000 mieszkańców miasta, z czego blisko 300 zostało zamordowanych przez ronowców.
Zbrodnie RONA na Zieleniaku to przykład bestialskich metod i skrajnego upodlenia morderców zarówno tych rosyjskich jaki i niemieckich.
Łącznie w okresie powstania warszawskiego przez Zieleniak przeszło blisko 60 tysięcy mieszkańców stolicy. W ten sposób stał się on się najbardziej znanym – obok kościoła św. Wojciecha na Woli – punktem zbornym dla wypędzanej ludności Warszawy. W czasie kilkunastodniowego okresu funkcjonowania obozu setki więźniów umarły z głodu, pragnienia, skrajnego wyczerpania lub zostały zastrzelone przez żołnierzy RONA. Ogółem na terenie obozu przejściowego Zieleniak śmierć poniosło ok. 1000 mieszkańców miasta, z czego blisko 300 zostało zamordowanych przez ronowców.
Zbrodnie RONA na Zieleniaku to przykład bestialskich metod i skrajnego upodlenia morderców zarówno tych rosyjskich jaki i niemieckich.
Zdjęcia
Grójecka przy "Zieleniaku" w tle nadpalony gmach Publicznej Szkoły Powszechnej nr 188 i 189 - zdjęcie z 1939 r.
http://warszawa.fotopolska.eu/386675,foto.html
Wyjście ludności cywilnej ul. Grójecką po kapitulacji Ochoty
http://www.urzadochota.waw.pl/page/index.php?str=842
28 czerwca 2016 r. podczas comiesięcznego zebrania Środowiska IV Obwodu AK Ochota została odsłonięta tabliczka z kodem QR na oddanym niedawno do użytku, po przebudowie, targowisku - dawnym Zieleniaku przy ul. Grójeckiej. Tabliczka udostępnia opis wydarzeń mających miejsce na Zieleniaku oraz materiały dotyczace historii Armii Krakowej.
Od lewej żołnierze z Ochoty: Witold Gutkowski, Teresa Kodelska-Łaszek, Czesław Łukasik, Westyna Gójska, Władysława Marcinkiewicz - przewodnicząca środowiska, Grzegorz Wysocki - wiceburmistrz Ochoty, Jerzy Róża, Grzegorz Dobaczewski - członek środowiska, Janusz Ginalski.
Wspomnienia
• IV Obwód Ochota Armii Krajowej
