Upamiętnienie szturmujących koszary przy ul. 11 Listopada
Pomnik upamiętniający szturmujacych koszary 36 pp Legii Akademickiej przy ul. 11 Listopada., w tym dowódców: por. Apoloniusza Dobrzyńskiego „Kruk” oraz por. Czesława Miazka „Rokita”, na rogu ul. Oszmiańskiej i św. Wincentego.
Assault on Barracks at 11th Listopada Street
Section IV of the Home Army VI Praga Area was called Michałów and was commanded by Maj. Henryk Bełdycki codename Stefan. The section's main task during the Warsaw Uprising was to capture the barracks of the [pre-war] 36th Infantry Regiment of the Academic Legion at 11th Listopada Street. It was the main enemy stronghold on the right bank of the River Vistula in Warsaw. The barracks also housed maintenance workshops and a base for the nearby front.
The barracks were very difficult to capture–densely developed with brick buildings and surrounded by a robust metal mesh fence. The front was guarded by 4 entrance gates defended by concrete bunkers manned by crews armed with MG-42 machine guns. The complex was well illuminated by searchlights and constantly patrolled by the Germans. The personnel stationed in the barracks included at least 1,200 excellently armed soldiers, a field and anti-tank artillery battery and some 20 tanks. Without capturing the barracks, the Uprising in Praga was bound to fail. The assault was accompanied by unsuccessful attacks on the railway embankment and viaducts that separated Targówek and Bródno from Nowa Praga neighbourhoods.
On 1 August several hundred insurgents attacked across the embankment. First they had to fight the German crew of an armoured train and withstand machine gun fire from the bunkers. More than 20 attackers fell and many were wounded. At the same time, another attack from the south was in progress.
At 10:30 pm Lt Col Antoni Żurowski ordered the troops to concentrate in the area of Michałów and launch another assault on the barracks from the side of 11th Listopada Street. It was the last attempt to change the course of the Uprising in Praga. Lacking machine guns and anti-tank weapons, the insurgents were forced to withdraw to their original positions.
IV Rejon Michałów
Jednym z Rejenów Obwodu VI Praga Armii Krajowej był IV Rejon Michałów, dowodzony przez mjr. Henryka Bełdyckiego ps. "Stefan".
W składzie Rejonu było 7 zgrupowań (kompanii):
Zgrupowanie 1604 (plutony 1605-1607),
Zgrupowanie 1608 (plutony 1609-1611),
Zgrupowanie 1612 (plutony 1613-1615),
Zgrupowanie 1616 (plutony 1617-1619),
Zgrupowanie 1620 (plutony 1621-1625),
Zgrupowanie 1626 (plutony 1627-1629),
Zgrupowanie 1630 (plutony 1631-1633),
Zgrupowanie 1634 (plutony 1635-1637).
Głownym zadaniem Rejonu podczas Powstania Warszawskiego było zdobycie koszar 36 pp Legii Akademickiej przy ul. 11 Listopada.
http://historia.org.pl/2009/09/21/struktura-organizacyjna-ak-w-warszawie-i-powiecie-warszawskim-w-koncu-lipca-1944-r/
Koszary przy ul. 11 listopada
Koszary 2 Orenburskiego Pułku Kozaków (po odzyskaniu niepodległości: 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej) przy ul. 11 Listopada w czasie Powstania Warszawskiego koszary stanowiły główny bastion nieprzyjaciela w prawobrzeżnej Warszawie. Były zlokalizowane przy centralnej arterii Nowej Pragi. Bez ich zdobycia nie można było marzyć o powodzeniu powstania na Pradze. Obiekt był dodatkowo ważny dla Niemców, gdyż na jego terenie znajdowała się baza materiałowa dla pobliskiego frontu i warsztaty naprawcze.
Teren koszar był bardzo trudny do zdobycia, zabudowany murowanymi budynkami, otoczony solidną żelazną siatką. Od frontu dostępu broniły 4 bramy wejściowe, ubezpieczone betonowymi schronami, których załoga dysponowała karabinami maszynowymi MG-42 - oddające 1200–1500 strzałów na minutę, otoczone zasiekami z drutu kolczastego. Ponadto, obiekt był dobrze oświetlony reflektorami i stale patrolowany przez Niemców.
Załogę koszar stanowiło co najmniej 1200 doskonale uzbrojonych żołnierzy, stacjonowała tu bateria artylerii polowej i przeciwpancernej oraz około 20 czołgów, przybyłych drogą kolejową 1 sierpnia, prawdopodobnie ze słynnej Dywizji Pancerno-Spadochronowej „Hermann Göring”.
Budynek koszar wraz z ponad półhektarowym terenem wokół został sprzedany w 2011r. przez Agencję Mienia Wojskowego.
Szturm na koszary
Plan szturmu na koszary był nierozerwalnie połączony z atakami na – oddzielający Targówek i Bródno od Nowej Pragi – nasyp kolejowy i wiadukty, które, niestety, nie zakończyły się sukcesem. Z pozycji wyjściowych na terenie cmentarza żydowskiego przy ul. Odrowąża oraz z ul. Praskiej, o godz. 17.00 ruszyło do natarcia przez nasypy kolejowe kilkuset (podawane w źródłach liczby wahają się między 450 a 1000) Powstańców.
Aby dotrzeć do koszarowego ogrodzenia, powstańcy stoczyć musieli w otwartej przestrzeni bój z załogą pociągu pancernego, a następnie – pokonując ogrodzenie i zasieki – odpierać ostrzał broni maszynowej z bunkrów.
Szalę walki przeważyły ostatecznie czołgi, których kontrnatarcie zmusiło powstańców do wycofania się na Targówek i Michałów.
Zginęło ponad 20 atakujących, wielu zostało rannych. Ujętych Niemcy rozstrzeliwali na miejscu.
Podczas szturmy na koszary została rannych dwóch dowodzących szturmem na koszary, por. Apoloniusz Dobrzyński „Kruk” - Zgrupowania 1608 oraz por. Czesław Miazek „Rokita” - dowódca 1626. Zgrupowania 1626 zostali ranni podczas osłaniania odwrotu swoich żołnierzy na Targówek, trafili do punktu sanitarnego przy ul. św. Wincentego 18, skąd zostali wywleczeni przy Niemców i zamordowani jeszcze tego samego dnia. Obaj zostali pośmiertnie odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy. Na cześć poległych dowódców zgrupowaniom nadano ich pseudonimy.
W tym samym czasie trwało równoległe natarcie od południa, zakończone jednak podobnie, jak to z Targówka.
O godz. 22.30 ppłk Antoni Żurowski, dowódca całego 6 Obwodu, dotarł na róg ulic Szwedzkiej i Stalowej, zarządził koncentrację sił na terenie Michałowa i nakazał jeszcze jedno natarcie na koszary od strony ul. 11 Listopada. Była to ostatnia próba zmiany przebiegu Powstania na Pradze.
Natarcie ruszyło o 00:40. Powstańcy sforsowali pierwszą linię obrony, zdobywając nieznaczną ilość broni i biorąc jeńców. Brak broni maszynowej i przeciwpancernej zmusił ich jednak do wycofania się na pozycje wyjściowe.
Niemcy, w ciągu dnia 2 sierpnia, również nie kontratakowali, nie wiedząc, że powstańcom zabrakło amunicji. Ograniczano się jedynie do sporadycznej wymiany ognia z linią barykad i rowów, obsadzoną przez oddziały powstańcze.
Zdjęcia
Tablica pamiątkowa
Widok budynków dawnych koszar
Budynek znajdujący się naprzeciw koszar, dziś pod nr 62. Widnieją na nim ślady postrzałów – najprawdopodobniej powstałe właśnie przy okazji walk o koszary w dniu 1 sierpnia 1944 r. Obiekt ten zasłynął później, po zajęciu Pragi we wrześniu 1944 r. przez Armię Czerwoną, jako tzw. Willa, gdzie mieszkali, kierujący pobliskimi katowniami, wysocy funkcjonariusze NKWD.
Kamień upamiętniający polskie jednostki wojskowe stacjonujące w koszarach i na Pradze
Opracowanie streszczenia opisu, tłumaczenie na język angielski, nagranie w językach polskim i angielskim oraz obróbka nagrań i testowanie oprogramowania dofinansowano ze środków otrzymanych od Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w ramach zadania publicznego „Opracowanie i udostępnianie informacji multimedialnych dotyczących życiorysów żołnierzy AK i wydarzeń dotyczących Armii Krajowej z tabliczek z kodami QR”.