Głaz upamiętniający żołnierzy kompanii AK por. „Gryfa” ul. Kajakowa 10, na terenie Gimnazjum nr 91 na Ursynowie Treść napisu: W HOŁDZIE PATRONOWI SZKOŁY – ŻOŁNIERZOM KOMPANII AK POR. „GRYFA”,
KTÓRZY W LATACH 1939-1945 WALCZYLI O NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI NA POŁUDNIU POWIATU WARSZAWSKIEGO SPOŁECZNOŚĆ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 101 MIESZKAŃCY URSYNOWA 24 CZERWCA 2004 R.
http://ursynow.pl/ursynow/o-ursynowie/miejsca-pamieci/zolnierze-kompanii-ak-por-gryfa/
13 listopada 1996 r. Szkole Podstawowej nr 101 nadano imię Kompanii AK porucznika „Gryfa”. Od 1999 r., budynek szkoły został przeznaczony na siedzibę lokalnego gimnazjum. Od września 2004 r. przy ulicy Kajakowej 10 w Warszawie mieści się wyłącznie gimnazjum.
http://www.gimnazjum91.edu.pl/1/2/3.html
V Rejon Armii Krajowej „Gątyń” – Piaseczno
V Rejon AK był jedną z części VII Obwodu „Obroża” Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej.
Komendant: kpt. Marian Bródka-Kęsicki „Grzegorz”.
Stan ewidencyjny batalionu wg raportu z dn. 6 lipca 1944 r. wynosił 860 żołnierzy.
W skład batalionu „Krawiec” wchodziły cztery kompanie, w tym: kompania 4 – dowódca por. Stanisław Milczyński „Gryf”:
pluton 1712 – dowódca kpr. pchor. Marian Wielogórski „Dag”
pluton 1713 – dowódca kpr. pchor. Janusz Radomyski „Cichy”
W okresie powstania warszawskiego w działaniach V Rejonu „Gątyń” – Piaseczno rozróżnić należy dwa okresy. Pierwszy to czas działań na własnym terenie, a drugi – w Warszawie – na rozkaz Komendanta Głównego AK gen. Komorowskiego „Bora”.
W godz. „W” 1 sierpnia kompanie V Rejonu wystąpiły do działań powstańczych w Jeziornie, Skolimowie, Dąbrówce i Wilanowie, nie osiągając sukcesów i ponosząc straty w zabitych i rannych. Pod osłoną nocy oddziały V Rejonu zebrały się w punkcie koncentracji w Lesie Kabackim, przyjmując kryptonim „Krawiec”.
Po niepowodzeniach w pierwszym dniu powstania i przejściu chrztu bojowego oddziały V Rejonu zaczęły odnosić sukcesy. 3 sierpnia zdobyto reflektory niemieckie w Kabatach i pod Kierszkiem oraz przeprowadzono atak na reflektor pod wsią Czarnów, przy małych stratach własnych zdobywając broń, amunicję i biorąc do niewoli 12 Niemców.
Ze względu na bezpieczeństwo oddziały V Rejonu przeszły do lasów Chojnowskich, spotykając tam oddziały AK z Warszawy płk. „Grzymały”, kpt. „Korwina”, por. „Gustawa”, por. „Wirskiego”, oddziały batalionu Mączyńskiego i oddział AK „Głuszc” z Grójeckiego. Po konsultacji z dowódcami oddziałów zdecydowano, że dowódcą wszystkich grup będzie kpt. Marian Bródka-Kęsicki „Grzegorz”.
Oddziały powstańcze przeprowadzały szkolenia, patrolowały drogi na trasie Góra Kalwaria-Warszawa, organizowały akcje i zasadzki na jednostki wroga.
Na apel dowódcy Komendy Głównej AK przyjścia z pomocą walczącej Warszawie kpt. „Grzegorz” przeorganizował batalion, włączając oddziały warszawskie i został dowódcą wszystkich grup, a dowództwo nad batalionem „Krawiec” objął Stanisław Milczyński „Gryf”. 18 sierpnia kpt. „Grzegorz” otrzymał rozkaz uderzenia na garnizon niemiecki w Wilanowie.
Zbliżające się do Wilanowa oddziały zostały ostrzelane przez artylerię. Wywiązała się ostra walka. Tylko 2/3 batalionu „Krawiec” przedarły się do Warszawy. Reszta żołnierzy, łącznie z kpt. „Grzegorzem”, pozostała pod Wilanowem. Z pozostałego oddziału dowódca wytypował grupę około 50 żołnierzy do utrzymywania łączności z Warszawą, pozostałych zwolnił do domów.
W czasie działań powstańczych batalionu „Krawiec” życie straciło 174 żołnierzy, w tym łączniczki i sanitariuszki.
Działania kompanii por. „Gryfa”
Do chwili rozpoczęcia powstania warszawskiego kompania por. „Gryfa” przeprowadziła:
ponad 30 akcji dywersyjnych i likwidacyjnych (min. zlikwidowanie Wilhelma Bunjesa, zastępcy komendanta żandarmerii powiatu warszawskiego),
6 akcji transportu broni zrzutowej,
8 osłon zbrojnych placówek zrzutowych i 6 osłon radiostacji nadawczych Komendy Głównej AK.
Z przybyłych do Warszawy żołnierzy V Rejonu powstała jedna kompania, utrzymując kryptonim „Krawiec”, pod dowództwem por. „Gryfa”. Kompania „Gryfa” została wcielona do batalionu „Ryś”, w którym walczyła do kapitulacji, otrzymując do obrony odcinek ul. Chełmskiej. 26 sierpnia zaczęły się walki o zdobycie koszar przy ul. Podchorążych. Przez cały sierpień i połowę września trwały walki o utrzymanie pozycji. Oddziały niemieckie nasilały ataki. 15 września dowództwo odcinka postanowiło ewakuować kompanie na ul. Dolną. Ewakuacja odbywała się pod silnym ogniem nieprzyjaciela. W tej walce ranny został por. „Gryf”, a nowym dowódcą został kpr. pchor. „Cichy”. Kompania zajęła pozycje na skarpie w rejonie Królikarni. 22 września nastąpił zmasowany atak na kompanie. Ataki czołgów powtarzały się codziennie.
A oto kilka informacji z dziennika dowódcy kompanii:
6 IX – Na pozycjach kompanii „Krawiec” na ogół spokojnie. Dzień podobny do poprzednich. Nieprzyjaciel nęka normalnie, według „porządku dnia”. Kuchnia i zabezpieczenie tyłów zostały przeniesione na ul. Dolną. Łączność między Mokotowem a Sielcami odbywa się wąskim przesmykiem między ul. Chełmską a Dolną.
9 IX – Od rana nieprzyjaciel nęka pozycje kompanii „Krawiec” lotnictwem, artylerią i moździerzami. Nad Warszawą walki powietrzne samolotów sowieckich z niemieckimi. Rozpoczyna się systematyczne niemieckie atakowanie Sielc. Ulica Czerniakowska w rękach nieprzyjaciela. Atak niemiecki wzdłuż ulic: Zakrzewskiej, Górskiej i Stępińskiej w kierunku ul. Chełmskiej.
11 IX – Około godz. 11 nieprzyjaciel rusza do natarcia na całym froncie przy użyciu jednego baonu SS, 100 żandarmów oraz nielicznej grupy wojska z 16 czołgami i trzema samochodami pancernymi
12 IX – Na rozkaz rtm. „Gardy” pchor. „Jastrząb”, „Sęp I”, „Gryf” i inni zostali oddani do dyspozycji por. „Roka”, dowódcy „Granatu”.
15 IX – Od rana bombardowanie pozycji powstańców. O godz. 9 nieprzyjaciel atakuje czołgami i działami szturmowymi. Nie atakuje piechota! Por. „Gryf” daje rozkaz do wycofania się na od dawna przygotowane stanowiska. Najpierw wycofuje się pluton „Cichego”, a za nim „Boruty”. Koncentracja na Chełmskiej 30. Droga wycofania z bloku narożnego Chełmska-Iwicka, przez ruiny szpitala wzdłuż Chełmskiej, ogródkami do Dolnej – bardzo niebezpieczna. Silny ostrzał, Znaczne straty. Na skrzyżowaniu Belwederskiej z Chełmską ginie „Sowa” i wielu innych. Znaczna liczba rannych, w tym dwukrotnie raniony por. „Gryf” (skierowany do szpitala przy ul. Misyjnej).
19 IX – Żołnierze „Gryfa” wyszli na pozycje gdzieś koło Królikarni, pozostali tylko ranni. Wieczorem powrót na Dolną.
24 IX – Początek koncentrycznego natarcia nieprzyjaciela na Mokotów. Niezwykle ciężkie boje na całej linii obrony. Główne uderzenie ominęło nieco stanowiska kompanii „Krawiec”, ale były one w zasięgu broni maszynowej i artylerii. Po południu zaczęło się bombardowanie. Por. „Gryf” jest od 22 IX na Wiśniowej 7 na stanowisku dowodzenia kompanii „Krawiec”. Rannego por. „Gryfa” zastępuje por. „Twardy” (też ranny w rękę).
27 września oddziały otrzymały rozkaz wycofania się do Śródmieścia. Do ewakuacji nie doszło z powodu kapitulacji Mokotowa.
https://kjzsinr5.edupage.org/about/
http://www.ibprs.pl/ak_obroza_kampinos/355.html
https://kjzsinr5.edupage.org/about/ !!!
Stanisław Milczyński ps. „Gryf”
Urodzony 4 kwietnia 1918 roku w Poznaniu. W roku 1937 zdał maturę w Liceum Handlowym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu i wstąpił do Wojska Polskiego. Przez okres roku pełnił służbę w 57. Pułku Piechoty w Poznaniu a następnie został przyjęty na drugi rok Szkoły Podchorążych Piechoty Ostrów-Komorowo.
1 września 1939 roku otrzymał nominacje na podporucznika służby stałej. Uczestnik Kampanii Wrześniowej 1939 roku. 10 września dotarł do koszar 1. Pułku Artylerii w Warszawie i objął dowództwo plutonu. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niewoli niemieckiej, a po zwolnieniu wrócił do Poznania.
Od października 1939 roku w konspiracji, najpierw w Poznaniu, a następnie (po aresztowaniu w 1940 roku i zwolnieniu) w Kaliszu. W roku 1942 aresztowany przez Gestapo i osadzony na 3 miesiące w więzieniu policyjnym w Radogoszczy pod Łodzią. W roku 1943 przeniósł się do Warszawy i objął funkcję dowódcy plutonu nr 1708 w Pyrach i Dąbrówce (V Rejon AK „Gątyń”, VII Obwodu AK „Obroża”). Od września 1943 roku do wybuchu powstania warszawskiego, inicjator i wykonawca ponad 30 akcji dywersyjnych i likwidacyjnych (min. zlikwidowanie Wilhelma Bunjesa, zastępcy komendanta żandarmerii powiatu warszawskiego), 6 akcji transportu broni zrzutowej, 8 osłon zbrojnych placówek zrzutowych i 6 osłon radiostacji nadawczych Komendy Głównej AK. Zlikwidował dwie stacje reflektorów niemieckich w Kabatach i w Kierszku (gdzie został ranny), biorąc jeńców i zdobywając broń. Rozbił oddziały niemieckie w walce pod Karolinowem i Piskorką. W nocy z 18 na 19 sierpnia 1944 roku przebił się ze swoim batalionem (174 żołnierzy) do Warszawy po krwawej, dwugodzinnej bitwie o Pałac Wilanowski.
W powstaniu warszawskim, pod pseudonimem „Gryf”, dowodził Kompanią „Krawiec”, Rejon V na Mokotowie Dolnym. Brał udział w atakach na niemieckie koszary przy ulicy Podchorążych, do 15 września (kiedy został ciężko ranny pociskiem ekrazytowym w lewe ramię) bronił ulicy Chełmskiej i walczył w obronie Skarpy Wiślanej. W nocy z 26 na 27 września 1944 roku Kompania „Krawiec” osłaniała ewakuację i zeszła do kanału jako jedna z ostatnich.
Po upadku powstania, od 4 października 1944 roku w niewoli niemieckiej w Stalagu IV B w Mühlberg (Brandenburgia). Uwolniony przez Amerykanów 25 kwietnia 1945 roku. Przedostał się do Włoch, 11 lipca 1945 roku wstąpił do 2. Korpusu Polskiego i przydzielony został do pracy w Biurze Informacyjnym. W 1946 roku przybył do Anglii, gdzie pełnił funkcję oficera bezpieczeństwa w Polskim Korpusie Rozmieszczenia i Przysposobienia w obozie w Foxley.
We wrześniu 1949 roku wstąpił do Centralnej Szkoły Sztuki i Rzemiosła w Londynie, którą ukończył z wyróżnieniem w czerwcu 1952 roku. W roku 1953 wyemigrował z rodziną do Kanady. Pracował w przemyśle budowlanym jako cieśla, stolarz, wreszcie właściciel własnej firmy. W roku 1955 wstąpił do Koła Byłych Żołnierzy Armii Krajowej w Toronto, gdzie przez dwie kadencje pełnił funkcję prezesa (w roku 1968 i 1972). W roku 1983 przeszedł na emeryturę.
27 października 2000 roku mianowany majorem Wojska Polskiego w stanie spoczynku. Autor szeroko znanych, pasjonujących wspomnień Dziennik porucznika „Gryfa” 1939-1945 (Toronto, 2005).
Był jednym z głównych fundatorów tablic pamiątkowych w kościołach w Wilanowie, Powsinie i Pyrach pod Warszawą ku czci żołnierzy Armii Krajowej.
6 czerwca 2007 w Warszawie udzielił wywiadu Robertowi Markiewiczowi do Archiwum Historii Mówionej. http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/stanislaw-milczynski,1294.html
Zmarł 26 stycznia 2016 roku w Toronto. Jego prochy zostały przewiezione do Polski i w asyście honorowej Wojska Polskiego spoczęły na Cmentarzu Powstańców Warszawy w Powsinie. Awanse
Dowódca Pułku „Baszta” podpułkownik Stanisław Kamiński ps. „Daniel”, dokonuje przeglądu Kompanii „Krawiec” przed domem na ulicy Puławskiej 134. Kompania „Krawiec” właśnie przebiła się z Lasów Kabackich przez Wilanów na Mokotów przynosząc broń. Od Lewej stoją: „Daniel”, podporucznik Henryk Maciejewski „Lech” (z ręką na temblaku), Jerzy Rossudowski „Stary” (w głębi), Kazimierz Pyrka „Andrzej” (z granatem za pasem) i podchorąży Ksawery Frank „Kejstun” (w czapce z daszkiem).
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zgrupowanie_Pu%C5%82ku_Baszta
Kompania „Krawiec” przed domem na ulicy Puławskiej 134, na Mokotowie, podczas przeglądu 2 plutonu 20 sierpnia 1944 roku przez Stanisława Kamińskiego „Daniela”. Po lewej dowódca kompanii Stanisław Milczyński „Gryf”, w cyklistówce kapitan podchorąży Tadeusz Kozłowski „Kozak”, a obok niego kapral Władysław Zygański „Żuk”..Kadr z filmu "63 dni" Stefana Banacha.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zgrupowanie_Pu%C5%82ku_Baszta
http://spkcanada.com/index.php/pl/artykuly-pl/49-zmarl-stanislaw-milczynski-gryf
Delamere Camp koło Liverpool w Anglii, 11 listopada 1947 roku. Gen. bryg. Roman Władysław Odzierzyński dekoruje porucznika Stanisława Milczyńskiego Orderem Wojennym Virtuti Militari V Klasy.
http://spkcanada.com/index.php/pl/artykuly-pl/49-zmarl-stanislaw-milczynski-gryf
Odsłonięcie płyty pamiątkowej poświęconej Kompanii AK por. "Gryfa".
http://gimnazjum91.w.interiowo.pl/historia.html
Stanisław Milczyński podczas obchodów 63 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Warszawa,
1 sierpnia 2007.
http://spkcanada.com/index.php/pl/artykuly-pl/49-zmarl-stanislaw-milczynski-gryf
Wywiad ze Stanisławem Milczyńskim ps. „Gryf”
Pogrzeb mjr. Stanisława Milczyńskiego ps. ,,Gryf", 21 maja 2016 r. Cmentarz Powstańców Warszawy w Powsinie.
http://www.zorrp.org/uroczystosci/600-pozegnanie-majora-stanislawa-milczynskiego-gryfa
Kibice Legii pożegnali bohatera, Stanisława Milczyńskiego „Gryfa”