Pierwsze zdjęcia pochodzą z opracowania WARSZAWA SZKOŁA PIELĘGNIARSTWA http://bcpw.bg.pw.edu.pl/Content/1331/06arbud30_nr_8.pdf

Budynek Warszawskiej Szkoły Pielęgniarek wybudowany został w/g projektu i pod osobistym kierownictwem architekta Romualda Gutta, w latach 1927—28. Budowa subsydiowana była przez fundację Rockefellera w sumie IOO tysięcy dolarów. Resztę kosztów pokrył Skarb Państwa.
Gmach, usytuowany przy zbiegu ulic Chałubińskiego i Koszykowej, składał się z dwóch części. Szkolna, przewidziana ns 150 uczennic, a obejmująca także sale recepcyjne, mieściła się w skrzydle od ul. Chałubińskiego. W części mieszkalnej znajdowały się pokoje dla 100 uczennic, nauczycielek i mieszkania służby. Część ta, była usytuowana przy ul. Koszykowej, przewidywano dalszą rozbudowę internatu do pełnej ilości 150 uczennic. Centralnie umieszczona klatka schodowa obsługiwała jednocześnie oba skrzydła, mimo różnicy wysokości poszczególnych pomieszczeń.
Źródło: http://bcpw.bg.pw.edu.pl/Content/1331/06arbud30_nr_8.pdf

W pierwszych dniach września 1939 r. Szkoła Pielęgniarek zamieniła się w szpital, ratując rannych z ulic, z domów palących się i niosąc pomoc samotnym pozostałym w domach.
W tym czasie władze Warszawy nakazały opuszczenie budynku szkoły, ranni i chorzy zostali najpierw przeniesieni do bram okolicznych domów, a ostatnim schronieniem było gimnazjum przy ul. Pięknej 22.
Po zajęciu Niemców Warszawy szkoła wróciła do swego budynku, dyrektorem szpitala została dr Jadwiga Titz-Kosko.
Źródło: Jadwiga Titz-Koski, Wspomnienia lekarza szkolnego, Pochylone nad człowiekiem, Stowarzyszenie Redaktorów, Warszawa 1993

Poniższy tekst stanowi fragment książki „Pielęgniarki i sanitariuszki w Powstaniu Warszawskim w 1944 r., autorstwa Bozeny Urbanek, wydanej przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe w 1998 r.
W listopadzie 1939 roku na zlecenie Wydziału Szpitalnictwa miasta Warszawy w budynku Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa utworzono filię Szpitala Dzieciątka Jezus po uprzednim dokonaniu napraw uszkodzeń budynku z wrześniowych działań wojennych. Przeniesiono tam łącznie 200 łóżek kliniki chirurgicznej i wewnętrznej z całkowicie zniszczonej części Szpitala im Dzieciątka Jezus. Klinikę wewnętrzną ulokowano na I piętrze, a Klinikę Chirurgiczną na II piętrze.
Dla uczennic i personelu szkoły pozostawiono III, IV i V piętro. We wrześniu 1942 r. w następstwie ograniczania działalności PCK władze okupacyjne zarządziły przyłączenie Szkoły Pielęgniarstwa PCK mieszczącej się przy ul. Smolnej 6 do Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa. Zarządzenie to jednak było przestrzegane tylko formalnie. Zachowano odrębność tradycji Szkoły PCK, oddzielne formy kształcenia oraz utrzymano dotychczasową jej siedzibę.

1 sierpnia około godz. 17.30 w szpitalu znalazła sięgrupa 8 żołnierzy III kompanii 3 batalionu „Golski”. W jej skład wchodzili: pchor. Andrzej Miedziankowski „Jasieńczyk” , pchor. Andrzej Różycki„Góralski” , pchor. Stefan Szeffel „Szymański” , pchor. Marian Kędzierski „Kapiszon”, pchor. Taduusz Bezwuhły „Bykowski” oraz pchor. Stefan Sękowski „Stefaniak”
Uzbrojenie grupy stanowił polski rkm wzór 28 z 20 magazynkami, 6 pistoletów maszynowych typu Schmeisser, poza tym każdy z żołnierzy miał pistolet kaliber 9, kilka granatów oraz znaczny zapas amunicji. Zadaniem grupy było opanowanie gmachu Kraftfahrparku (obecny gmach MON przy ul. Chałubińskiego pomiędzy Koszykową i Nowowiejską). Do wykonania tego był przewidywany samochód ciężarowy, którym grupa miała podjechać pod bramę Kraftfahrparku i z zaskoczenia opanować wartownię. Samochód ten nie przyjechał i grupa pieszo ruszyła w kierunku celu ataku. Podczas marszu żołnierze przy zbiegu ulic Pięknej i Wilczej stoczyli zwycięską walkę z kilkunastoosobowym oddziałem żandarmerii i kałmuków (jak sie potem okazało oddział ten dokonał wcześniej egzekucji akowskiego personelu składnicy meldunkowej K-2 przy ul. Emilii Plater). Następnie dostali się pod silny ogień z okien i bunkrów, co zmusiło do powrotu do holu szpitala. Tam żołnierze spotkali prawie nieuzbrojony 6-8 osobowy oddział AK z dowódcą w stopniu porucznika. Zaproponował on wspólne natarcie na sąsiadujący ze Szkołą gmach zajmowany przez prezydium Bachnschutzpolizei (obecnie Ministerstwo Komunikacji). Stan załogi niemieckiej w tym gmachu był oceniany na 30 ludzi, co okazało się potem mocno zaniżone.
Próba natarcia z planowanym działaniem pięcioosobowej grupy z dachu budynku Szkoły nie powidła się. Udało się opanować tylko barak i garaże.
Z 8 osobowego oddziału „Golskiego” rany odniosło 5 żołnierzy. Z drugiego oddziału zginęło 3 żołnierzy, a 4 zostało rannych.
Sanitariuszka Zofia Iruska „Zosia” w posób brawurowy udzielała pierwszej pomocy i ściągnęła rannych żołnierzy, m.in. „Jasieńczyka”, „Góralskiego”, „Szymańskiego” i „Kapiszona”.
Po przerwaniu natarcia atakujący wycofali się do budynku Szkoły. Została podjęta decyzja przejścia na teren Politechniki z całą posiadaną bronią, co wymagało przedostania się na drugą stronę Koszykowej pod ostrym ogniem. Podczas tego przejścia pada ze strzaskanymi oboma kostkami kapral Maciej Kędzierski ps. „Kapiszon”, zostaje także ranna odłamkami granatów ściągająca go z bramy instruktorka WSP Lusia Dziemian.
Źródła:
Stefan Sękowski: Wspomnienia powstańca, Pochylone nad człowiekiem, Stowarzyszenie Redaktorów, Warszawa 1993
Jadwiga Titz-Koski, Wspomnienia lekarza szkolnego, Pochylone nad człowiekiem, Stowarzyszenie Redaktorów, Warszawa 1993

W szpitalu leczonych jest 9 żołnierzy AK, rannych 1 sierpnia, w tym 5 z batalionu „Golski”. Personel szpitala wystawia żołnierzom AK antydatowane fałszywe historie choroby, zakładając gips dla ukrycia charakteru ran.
3 sierpnia otworem przebitym w ścianie z budynku Bachnschutzpolizei na teren szpitala wkroczyła grupa 30-40 Niemców. W jej skład wchodzili żandarmi i Bahnschutze.
W pierwszej kolejności rzucili się do schronu w piwnicy, gdzie ukryła się część pacjentów i pracowników. Zaczęli przerzucać węgiel szukając broni, oglądali ręce, czy nie są powalane prochem.
Od personelu szpitala zażądali wydania ukrywających się „bandytów”, broni oraz przekazania apteki szpitalnej. Jednocześnie zagrozili rozstrzelaniem personelu, jeśli znajda broń lub „bandytów”. Następnie w asyście polskich lekarzy, grupy Niemców z bronią gotową do strzału przeprowadzili przegląd szpitala.
Niemcy po wkroczeniu na teren szpitala przeznaczyli wszystkie pomieszczenia nie będące pod ostrzałem dla swoich rannych i chorych. Wydali także zarządzenie, ze polskim chorym wolno zmieniać opatrunki nie częściej niż co 3 dni, przy czym mogły być do tego używane tylko bandaże papierowe. Zarządzenie to nie było przestrzegane, ranni żołnierze AK mieli zmieniane opatrunki codziennie w nocy.
Szpital miał duże kłopoty z wyżywieniem, pod koniec pierwszego tygodnia powstania w magazynach nie było już żywności, wszystkich karmiono kaszą „plujką". Sytuacja żywnościowa poprawiła się po 15 sierpnia, gdy umieszczono w szpitalu około 20 żołnierzy niemieckich, ciężko poparzonych miotaczem płomieni. Otrzymali oni pełne racje żywnościowe, gdy tymczasem ich stan zdrowia pozwalał zaledwie na picie wody.
Mniej więcej w drugim tygodniu Powstania w szpitalu wybuchła epidemia czerwonki. Przy ówczesnym stanie wycieńczenia, spowodowanego wykrwawieniem i niedożywieniem, jak też przy całkowitym braku lekarstw, czerwonka oznaczała śmierć. Toteż zbierała ona obfite żniwo, a prowizoryczny cmentarzyk na podwórzu szpitalnym powiększał się.
Z braku jakichkolwiek już innych środków, profilaktycznie każdy z rannych żołnierzy dostawał codziennie porcję 50 g spirytusu. I o dziwo, lekarstwo to okazało się skuteczne, gdyż nikt z żołnierzy stosujących tę kurację nie zapadł na czerwonkę. Okazało się później, że podawana rano porcja spirytusu pochodzi ze słojów, w których przechowywane były preparaty, jak serce czy nerki, czyli pomoce do nauki anatomii. Wiadomość ta nie zrobiła jednak na rannych większego wrażenia. Od tej chwili ze śmiechem wypijali codziennie porcję nerkówki, sercówki czy wątrobówki, i co najważniejsze, nie zachorowali na czerwonkę.
Pomimo Powstania, walk i silnego obstrzału, regulamin szpitalny był bardzo ściśle przestrzegany, np. codzienne obchody ordynatora w asyście pełnej świty lekarzy i pielęgniarek był celebrowany bardzo uroczyście.
Na terenie szpitala było radio, a nawet docierały egzemplarze prasy powstańczej. Nie byliśmy więc całkowicie odizolowani od świata".
Szpital był pilnowany przez Niemców przez cały okres Powstania.
W okresie 15-20 sierpnia Niemcy zbudowali na terenie szpitala (piwnice, strychy, klatki schodowe, podwórza) kilkanaście stanowisk ogniowych, w tym także wykończyli i obsadzili bunkier na rogu ulicy. Znacznie zmniejszyło to możliwość ucieczki ze szpitala, ale udała się ona 12 września pchor. „Jasieńczykowi” oraz 18 września pchor „Góralskiemu” i pchor. „Stefaniakowi”. Żołnierze ci dotarli do swojego oddziału II kompanii 3 batalionu „Golski”.
Wspomniany powyżej bunkier był ostrzeliwany przez strzelca wyborowego z oddziału AK ulokowanego na terenie Politechniki. Z odległości co najmniej 30-40 metrów, przez parocentymetrową szczelinę-wizjer w przeciągu tygodnia, zabił lub ciężko ranił kilkunastu Niemców z obsługi bunkra. Rany były beznadziejne, bo przecież zawsze w głowę.
Po upadku Powstania chorzy zostali przewiezieni do Piastowa samochodami dostarczonymi przez Niemców. Po pary dniach pobytu część personelu została wywieziona 3 wagonami towarowymi do Czarnego Dunajca. Chorzy pozostali w Piastowie pod opieką miejscowych władz.

Na podkreślenie zasługuje ówczesna solidarność społeczeństwa. Z chwilą wybuchu Powstania na terenie szpitala, oprócz chorych i personelu, znalazło się sporo ludzi, którzy przyszli w odwiedziny, bądź też schronili się tu wprost z ulicy. W sumie w gmachu przy ul. Koszykowej znajdowało się około 300-400 osób. Obecność na terenie szpitala rannych żołnierzy AK była publiczną tajemnicą. A jednak, pomimo gróźb, szantażu i najróżniejszych obietnic, nikt ich nie wydał.
Szpital nie podzielił losu szpitala na Woli, gdzie Niemcy rozstrzelali personel i chorych. Ranni 1 sierpnia żołnierze AK przeżycie swoje zawdzięczają:

• zajęciu szpitala w gmachu Szkoły przez grupę strażników kolejowych - Bahnschutze, a nie przez oddział wojska.
• narażającemu swoje życie personelowi szpitala,
• solidarnej i patriotycznej postawie chorych
• ludzkiemu odruchowi (chyba) lekarza, auustriackiego majora, który kierował komisją lekarską przeglądającą hospitalizowanych pacjentów szpitala.
  Podawane w historiach choroby powody leczenia były łatwe do zakwestionowania. Na przykład chory z przestrzeloną lewą dłonią i ranami po odłamkach w nogach uchodził za ofiarę wypadku w tartaku, przestrzelone płuca były podane jako wynik plastyki, zgruchotane kostki nóg jako otwarte złamanie, a postrzał brzucha uchodził za resekcję jelita. Większość ran maskował najczęściej gips, ale wiek żołnierzy AK aż prosił o zdjęcie tych „dekoracji”.

Źródła:
Stefan Sękowski: Wspomnienia powstańca, Pochylone nad człowiekiem, Stowarzyszenie Redaktorów, Warszawa 1993
Jadwiga Titz-Koski, Wspomnienia lekarza szkolnego, Pochylone nad człowiekiem, Stowarzyszenie Redaktorów, Warszawa 1993
Maria Wiśniewska Małgorzata Sikorska: Szpitale powstańczej Warszawy, rozdział Warszawska Szkoła Pielęgniarek (ul. Koszykowa 78), Oficyna Wydawnicza 1991