Żołnierze Armii Krajowej – wykładowcy, absolwenci i studenci Uniwersytetu Ziem Zachodnich

UZZ      UZZ
Rektorzy Uniwersytetu Ziem Zachodnich
od lewej: Ludwik Jaxa-Bykowski (1940–1943), Roman Pollak (1943–1944)

Uniwersytet Ziem Zachodnich to tajna uczelnia utworzona w październiku 1940 roku z inicjatywy Biura Oświatowo-Szkolnego Ziem Zachodnich, mająca na celu kształcenie kadr i specjalistów na okres wojenny i powojenny. Większość wykładowców i studentów pochodziła z zamkniętego Uniwersytetu Poznańskiego i innych wysiedleńców z Wielkopolski.
Z uwagi na postulat tajności wykładowcy występowali pod pseudonimami, a słuchaczom kursów nie wydawano żadnych zaświadczeń o przebiegu studiów.
Uczelnia utrzymywała się głównie z funduszy społecznych, opłat szkolnych i dotacji zakonspirowanego Departamentu Oświaty polskich władz.
Uniwersytet działał głównie w Warszawie i jego działalność została przerwana przez Powstanie Warszawskie, w którym utracił on koło połowy swoich pracowników. Studia kontynuowano w innych ośrodkach miejskich (zwłaszcza studia lekarskie), takich jak: Grodzisk Mazowiecki, Kraków, Kielce, Jędrzejów, Milanówek, Ostrów Mazowiecka i Częstochowa.
W roku akademickim 1942/1943 funkcjonowały cztery wydziały: Farmaceutyczny, Lekarski (największy pod względem liczby studentów - 610 osób), Rolny i Teologiczny, a także wyższe studium gospodarcze, które z czasem przyjęło nazwę Instytutu Morskiego.
W czasie istnienia tej tajnej uczelni studiowało w niej łącznie ponad 2 tysiące studentów. Zajęcia dydaktyczne prowadziło prawie 300 wykładowców.

Udostępnione na niniejszej stronie biogramy zostały znalezione w Internecie, niektóre są uzupełnione informacjami dot. działalności w Armii Krajowej.


W poniższej tabeli podano w kolejności alafabetycznej nazwiska i imiona 6 żołnierzy Armii Krajowej, którzy byli związani z Uniwersytetem Ziem Zachodnich.
Nazwisko i imię osoby jest linkiem do biogramu zamieszczonego w Internecie

Lp Nazwisko i imię/imiona
1 Bińkowska Hanna
Biogram
Fragment biogramu: W czasie okupacji studiowała medycynę na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich. W latach 1943–1944 kolporterka i członkini zespołu łączniczek Wydziału Propagandy Bieżącej (WPB) Biura Informacji i Propagandy (BIP) Komendy Głównej ZWZ–AK. Czynna także w sanitariacie Kedywu KG AK. W Powstaniu Warszawskim sanitariuszka I plutonu „Włodek” 1 kompanii „Maciek”. 30 sierpnia ciężko ranna na ulicy Długiej, po nieudanej próbie wyprowadzenia jej ze Starego Miasta, pozostała w szpitalu powstańczym przy ul. Miodowej 23. Zginęła 2 września 1944 r. pod gruzami zbombardowanego szpitala.
2 Brocki Zygmunt
3 Chmaj Kazimierz
4 Drescher Edward
5 Grabowska Elżbieta
6 Kurowska Halina Maria
7 Marcinkowski Tadeusz
8 Michalski Jan
Biogram
Fragment biogramu: Posługę religijną łączył z pracą konspiracyjną (kolportaż prasy podziemnej, wysyłka paczek żywnościowych do obozów koncentracyjnych, ...). W czasie Powstania Warszawskiego był kapelanem w oddziale Roma Armii Krajowej. Często z narażeniem życia pomagał rannym powstańcom. Jego zasługi jako żołnierza Armii Krajowej doceniło po latach Koło b. żołnierzy AK w Londynie, nadając mu w 1969 r. Krzyż Armii Krajowej. Pobyt w Warszawie łączył ze studiami prawa kanonicznego na konspiracyjnym Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego kończąc w 1943 r. dwa semestry. Po utworzeniu Wydziału Teologicznego Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich objął w nim funkcję sekretarza
9 Myśliborski Tadeusz
10 Rączkowski Stanisław
11 Salamucha Jan
Biogram
Uzupełnienie: Podczas okupacji wykładał w konspiracyjnie działających: seminarium duchownym, Uniwersytecie Ziem Zachodnich, a także w seminarium filozoficznym prof. Władysława Tatarkiewicza.
Źródło
12 Sieradzan Józef
13 Świechowska Aleksandra
14 Thiel Krystyna
Biogram
Fragment biogramu: Była współorganizatorką i sekretarką Wydziału Rolno-Leśnego tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich oraz studentką tegoż wydziału. Należała do Armii Krajowej. Od 1 sierpnia 1944 r. brała udział w Powstaniu Warszawskim, jako sanitariuszka. Podczas wybuchu czołgu zdobytego przez powstańców na Starym Mieście, w którym Niemcy umieścili bombę, została ciężko ranna. Zaniesiono ją do szpitala polowego pod Krzywą Latarnią. Gdy przyszli Niemcy, oblali benzyną ten szpital. Ranni, którzy nie mogli wyjść ze szpitala o własnych siłach, zostali żywcem spaleni. Krystyna była ranna w obie nogi i nie mogła wyjść ze szpitala, jednak doczołgała się na kolanach do wyjścia. Niestety - tam zastrzelił ją hitlerowiec.
15 Wyszyński Stefan
Biogram
Uzupełnienie: W czasie wojny ks. Wyszyński, mieszkając w Laskach, prowadził także w Warszawie tajne nauczanie. Wykładał katolicką naukę społeczną i historię doktryn ekonomiczno-społecznych dla studentów z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Ziem Zachodnich. Wiosną 1944 r. ks. Wyszyński wstąpił w Laskach do Armii Krajowej. Został kapelanem okręgu wojskowego Żoliborz-Kampinos, ale w bezpośredniej akcji bojowej nigdy nie uczestniczył. Nosił pseudonim Radwan III. W przeddzień wybuchu Powstania poświecił szpitalik, do którego za chwilę trafili ranni. Od tego momentu przez całe Powstanie sprawował opiekę duchową nad rannymi. Spowiadał, odprawiał Msze św., rozgrzeszał, przygotowywał na śmierć. W dramatycznych chwilach Powstania Warszawskiego starał się nieść opiekę duchową także żołnierzom niemieckim, węgierskim i ukraińskim.
Źródło
16 Zakrzewski Aleksander
Biogram
Uzupełnienie: W czasie Powstania Warszawskiego pracował jako chirurg w oddziałach Armii Krajowej działajacych w Puszczy Kampinoskiej. Dostał się do niewoli niemieckiej w Błoniu pod Warszawa.
Źródło
17 Zalewski Witold
Biogram
Uzupełnienie: Kapral podchorąży, batalion AK "Kiliński" 1. kompania "Wigry" pluton 164
Źródło