Church of the Immaculate Conception of Virgin Mary
This church is located in Warsaw on Narutowicza Square at Grójecka Street thirty eight.

At the outbreak of the Second World War the church was still under construction. Most of the interior fittings were missing along with the helmet shaped dome of the church tower.

In September of nineteen hundred thirty nine only the Chapel of Saint Mary suffered serious damage. During the Warsaw Rising of nineteen hundred forty four, however, the church building sustained severe damage.

During the Rising civilians looked for shelter in the church. Already in the first days of fighting, one of such groups was dragged out of the building by the Germans and led into German barracks. Those who could not keep up with the rest were shot.

The church is decorated with stained-glass windows featuring religious and patriotic themes commemorating the Home Army and the Polish Armed Forces in the West. There are also epitaphs and plaques in the church dedicated to soldiers of the Home Army.

Kościół został zaprojektowany przez Oskara Sosnowskiego w stylu zmodernizowanego romanizmu. Kamień węgielny pod budowę kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny położono w roku 1911, jednak od samego początku realizacja projektu napotykała rozmaite trudności, głównie natury finansowej, ale nie tylko – w 1914 roku architekta powołano do armii, co przyczyniło się do przerwania budowy do końca I Wojny Światowej. W 1918 roku przy nie ukończonym kościele powołano parafię św. Jakuba (skąd pupilarna nazwa świątyni), prace wznowiono jednak dopiero 9 lat później, choć – tym razem ze względu na kryzys finansowy – nieodmiennie prowadzone były w tempie ślimaczym.

Wybuch II Wojny Światowej zastał kościół wciąż w budowie, brakowało jedynie większej części wyposażenia oraz hełmu wieży.

We wrześniu 1939 poważniej zniszczona została tylko kaplica Najświętszej Marii Panny. Podczas powstania warszawskiego w 1944 gmach został mocno uszkodzony, spłonęły drewniana dzwonnica, w której wisiały dzwony przeznaczone do umieszczenia w planowanej Świątyni Opatrzności Bożej i dachy, częściowo został uszkodzony prospekt organowy i ołtarz, zostały zniszczone witraże autorstwa H. Bardzińskiej, będące darem kresowiaków.

Przywrócenie przedwojennego wyglądu zajęło ponad 33 lat – dopiero w 1977 roku położono miedziana blachę na dachu świątyni – z tym że już w latach czterdziestych odnowiono ołtarze, położono tynki i wykonano freski w prezbiterium, wg projektu Lecha Grześkiewicza, do końca lat 50. zaś ukończono prace remontowe.

Na elewacji kościoła widoczne są ślady po pociskach, tak z czasu Powstania, jak i z okresu obrony Warszawy we wrześniu 1939r., kiedy to Wojsko Polskie powstrzymywało Niemców na linii ul. Opaczewskiej. Jaśniejsze cegły na wieży stanowią, powojenne uzupełnienia zniszczeń.

Podczas Powstania w kościele szukała schronienia ludność cywilna. Jedną z grup mieszkańców już w pierwszych dniach walki wywlekli z kościoła Niemcy, prowadząc do swych koszar i strzelając do osób. które nie nadążały za pochodem.

Później mury kościoła były często schronieniem dla bezdomnych, ukrywających się przed bandami SS RONA.

Kościół zdobią witraże o tematyce religijnej i patriotycznej. Witraże Zostały wykonane w latach 1986-89 jako pierwsze w kraju upamiętnienie Armii Krajowej oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, z inicjatywy cichociemnych płk Kazimierza Iranka Osieckiego i mjr Bolesława Jabłońskiego, a zostały ufundowane przez kombatantów. Scenariusz opracował proboszcz parafii, ks. dr Henryk Żochowski, poszczególne witraże zaprojektował i wykonał Ryszard Więckowski w latach 1987 - 1989. Nazwiska inicjatorów umieszczono na tablicy pamiątkowej.

W kościele znajdują się też epitafia i kolejne tablice pamiątkowe, w tym upamiętniająca Stefana Roweckiego, Stefana Mirowskiego, Jana Salamuchę, Joachima Bartoszewicza, Marię Święcicką czy żołnierzy pułku AK „Garłuch”.









Zdjęcia innych witraży