Aleksander Műller
Born on 11 January 1931, Aleksander Müller codename Julek was a member of the Grey Ranks, an economist and a professor. He spent the German occupation in Warsaw.
In 1943 he joined the Grey Ranks and started first grade of junior high school in the secret education system. He underwent scout and military training and took part in small sabotage and reconnaissance actions. He received successive scout ranks, took Home Army and Scout’s Oaths, and from March 1944 served as patrol leader in the 39th Jan Kryst Warsaw Scout Troop.
He took the oath of the Grey Ranks on 3 May 1944 and was made patrol leader in the Vistula Beehive.
He fought in the Warsaw Uprising as communications patrol leader in Home Army IV Area. Taken into captivity, he survived Zieleniak, Dulag 121 and the concentration camp of Bergen-Belsen, where he worked as a woodcutter. The camp was liberated on 8 April 1945.
Having returned to Poland, he continued his education and passed his high school leaving exams in 1950. He started his studies at the Main School of Planning and Statistics (SGPiS) and already in 1951 received an assistantship at the Political Economy Unit of the Industry Planning Department, SGPiS. He defended his PhD thesis in 1964 and received his post-doctoral degree in 1974. In March 1981, by a resolution of the Departmental Council he was made associate professor.
In the years 1981–1982 he served as dean of the Finance and Statistics Department of SGPiS. In 1993 he became full professor. In the years 1991–1993, he served as the rector of the Warsaw School of Economics.
He was also a member of the Board of Ochota Area Community of the World Association of Home Army Soldiers and the standard bearer of the Home Army IV Ochota Area. He died in 2012.
Zdjęcia rodzinne udostępnione przez córkę Annę.
Olek Müller ok. 1943 r.
Aleksander Müller, lata studenckie, ok. 1951 r.
Aleksander Müller z córką Anną i kuzynką - małą Asią, 1968 r.
Inauguracja roku akademickiego 1981/1982. Od prawej profesorowie: Janusz Kaliński - dziekan Wydziału Ekonomiczno-Społecznego, Mieczysław Nasiłowski - przedstawiciel Wydziału Ekonomiczno-Społecznego, Józef Kaleta - rektor Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Aleksander Müller - dziekan Wydziału Finansów i Statystyki, Mikołaj Latuch
Inauguracja roku akademickiego 1991/1992. W pierwszym rzędzie stoją od lewej profesorowie: Wojciech Roszkowski - prorektor. Marek Rocki - prorektor, Aleksander Müller - rektor, Ryszard Gajęcki - prorektor.
Inauguracja roku akademickiego 1991/1992. Spotkanie w Sali Senatu. Rektor Aleksander Müller rozmawia z premierem Janem Krzysztofem Bieleckim
Tradycyjne uroczystości rocznicowe w Pęcicach, od lewej Stefan Pastewka, Aleksander Müller (ze sztandarem), Kazimierz Mikołajczak, 2007 r.
Aleksander Müller opowiada o miejscach pamięci na Ochocie; ul. Spiska 14 - budynek, w którym Gestapo zatrzymało Stefana "Grota" Roweckiego (ok. 2010 r.)
Spotkanie kombatantów IV Obwodu Ochoty; od lewej: siedzą Halina Donath,Wojciech Marcinkiewicz, Maria Kosiacka Pacho, Stanisław Tymkiewicz. Stoją: Aleksander Müller, Roman Stankiewicz, 2010 r.
Aleksander Müller przed tablicą "Grzymały", uroczyste odsłonięciu tablic upamiętniających ppłk. Mieczysława Sokołowskiego „Grzymałę” i kpt. Lucjana Dobaczewskiego „Korwina”, 6.10.2011 r.
Aleksander Müller jako niestrudzony chorąży Środowiska Żołnierzy AK IV Obwodu Ochota, po lewej Stefan Pastewka, po prawej Mieczysław Hutnik, 2011 r.
Rodzinny grób Aleksandra Müllera na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Opracowanie streszczenia opisu, tłumaczenie na język angielski, nagranie w językach polskim i angielskim oraz obróbka nagrań i testowanie oprogramowania dofinansowano ze środków otrzymanych od Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w ramach zadania publicznego „Opracowanie i udostępnianie informacji multimedialnych dotyczących życiorysów żołnierzy AK i wydarzeń dotyczących Armii Krajowej z tabliczek z kodami QR”.
• Czy wiesz, że ...
Aleksander Műller
Aleksander Müller (ur. 11 stycznia 1931 w Gdyni w rodzinie inteligenckiej, zm. 2 marca 2012 w Warszawie) – członek Szarych Szeregów ps. "Julek", polski ekonomista, profesor, rektor SGPiS w latach 1990-1991 i rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (po zmianie nazwy z SGPiS) w latach 1991–1993.
Born on 11 January 1931, Aleksander Müller codename Julek was a member of the Grey Ranks, an economist and a professor. He spent the German occupation in Warsaw.
In 1943 he joined the Grey Ranks and started first grade of junior high school in the secret education system. He underwent scout and military training and took part in small sabotage and reconnaissance actions. He received successive scout ranks, took Home Army and Scout’s Oaths, and from March 1944 served as patrol leader in the 39th Jan Kryst Warsaw Scout Troop.
He took the oath of the Grey Ranks on 3 May 1944 and was made patrol leader in the Vistula Beehive.
He fought in the Warsaw Uprising as communications patrol leader in Home Army IV Area. Taken into captivity, he survived Zieleniak, Dulag 121 and the concentration camp of Bergen-Belsen, where he worked as a woodcutter. The camp was liberated on 8 April 1945.
Having returned to Poland, he continued his education and passed his high school leaving exams in 1950. He started his studies at the Main School of Planning and Statistics (SGPiS) and already in 1951 received an assistantship at the Political Economy Unit of the Industry Planning Department, SGPiS. He defended his PhD thesis in 1964 and received his post-doctoral degree in 1974. In March 1981, by a resolution of the Departmental Council he was made associate professor.
In the years 1981–1982 he served as dean of the Finance and Statistics Department of SGPiS. In 1993 he became full professor. In the years 1991–1993, he served as the rector of the Warsaw School of Economics.
He was also a member of the Board of Ochota Area Community of the World Association of Home Army Soldiers and the standard bearer of the Home Army IV Ochota Area. He died in 2012.
Okres II wojny światowej i konspiracji
Okres okupacji niemieckiej przeżywa w Warszawie wraz z matką. Poznaje gorzki smak ubóstwa, a jednocześnie żyje w świecie pełnym marzeń o walce i wolności.
W 1943 r. zostaje członkiem konspiracyjnego harcerstwa – Szarych Szeregów oraz rozpoczyna naukę w systemie tajnego nauczania w pierwszej klasie gimnazjum.
Bierze udział w szkoleniu harcerskim i wojskowym, w małym sabotażu, w akcjach rozpoznawczych. Zdobywa stopnie harcerskie, składa przysięgę Armii Krajowej, przyrzeczenie harcerskie, a w marcu 1944 r. zostaje p.o. patrolowym w 39 WDH im. Jana Krysta. 3 maja 1944 r. składa przysięgę Szarych Szeregów i awansuje na funkcję patrolowego – był zapewne najmłodszym patrolowym w warszawskich Szarych Szeregach, w Ulu „Wisła”. Okres przed Powstaniem to jedno pasmo akcji rozpoznawczych, wywiadowczych, a także niebezpieczna i ekscytująca akcja OSA (skrót nazwy Oddziały Specjalnej Akcji. Akcja ta polegała na oczyszczaniu ulic Warszawy z członków Hitler Jugend; zabierano im bagnety, pasy i opaski. Akcje te odbywały się głównie na terenie dzielnicy niemieckiej). Prawdziwe ćwiczenia wojskowe w terenie i pierwsze w życiu strzelanie z karabinu.
W Powstaniu Warszawskim bierze udział w ramach IV Obwodu Armii Krajowej, jako patrolowy patrolu łączności. Ubezpiecza wraz ze swoim patrolem wymarsz żołnierzy IV Obwodu, ale ubezpieczenie nie zostaje odwołane i patrol pozostaje na Ochocie. W Reducie Kaliskiej pełnią służbę do 10 sierpnia.
Po wzięciu do niewoli jego kolejne losy to: Zieleniak, Dulag 121, obóz koncentracyjny Bergen-Belsen, gdzie pracuje jako drwal. W obozie organizuje wraz z paroma kolegami dobrze zakonspirowany patrol Szarych Szeregów. Zbierają w lesie alianckie ulotki, przekazują współwięźniom informacje, dodają otuchy. W lesie pracowali razem z sowieckim jeńcami.
8 kwietnia 1945 roku obóz zostaje wyzwolony przez brytyjską 11. dywizję pancerną. Po wielogodzinnej walce Anglicy przynoszą wolność, widzi przerażonych jeńców SS-manów, wraz z kolegami pomaga Anglikom przeszukiwać teren.
W 1943 r. zostaje członkiem konspiracyjnego harcerstwa – Szarych Szeregów oraz rozpoczyna naukę w systemie tajnego nauczania w pierwszej klasie gimnazjum.
Bierze udział w szkoleniu harcerskim i wojskowym, w małym sabotażu, w akcjach rozpoznawczych. Zdobywa stopnie harcerskie, składa przysięgę Armii Krajowej, przyrzeczenie harcerskie, a w marcu 1944 r. zostaje p.o. patrolowym w 39 WDH im. Jana Krysta. 3 maja 1944 r. składa przysięgę Szarych Szeregów i awansuje na funkcję patrolowego – był zapewne najmłodszym patrolowym w warszawskich Szarych Szeregach, w Ulu „Wisła”. Okres przed Powstaniem to jedno pasmo akcji rozpoznawczych, wywiadowczych, a także niebezpieczna i ekscytująca akcja OSA (skrót nazwy Oddziały Specjalnej Akcji. Akcja ta polegała na oczyszczaniu ulic Warszawy z członków Hitler Jugend; zabierano im bagnety, pasy i opaski. Akcje te odbywały się głównie na terenie dzielnicy niemieckiej). Prawdziwe ćwiczenia wojskowe w terenie i pierwsze w życiu strzelanie z karabinu.
W Powstaniu Warszawskim bierze udział w ramach IV Obwodu Armii Krajowej, jako patrolowy patrolu łączności. Ubezpiecza wraz ze swoim patrolem wymarsz żołnierzy IV Obwodu, ale ubezpieczenie nie zostaje odwołane i patrol pozostaje na Ochocie. W Reducie Kaliskiej pełnią służbę do 10 sierpnia.
Po wzięciu do niewoli jego kolejne losy to: Zieleniak, Dulag 121, obóz koncentracyjny Bergen-Belsen, gdzie pracuje jako drwal. W obozie organizuje wraz z paroma kolegami dobrze zakonspirowany patrol Szarych Szeregów. Zbierają w lesie alianckie ulotki, przekazują współwięźniom informacje, dodają otuchy. W lesie pracowali razem z sowieckim jeńcami.
8 kwietnia 1945 roku obóz zostaje wyzwolony przez brytyjską 11. dywizję pancerną. Po wielogodzinnej walce Anglicy przynoszą wolność, widzi przerażonych jeńców SS-manów, wraz z kolegami pomaga Anglikom przeszukiwać teren.
Okres po II wojnie światowej
Przez kilka miesięcy przebywa w obozie wypoczynkowym brytyjskiego 30. korpusu w Mardorf nad jeziorem Steinhude (Steinhuder Meer). Potem znalazł się w obozie polskim.
Po powrocie do Polski kontynuował naukę i zdał maturę w 1950 roku. Następnie rozpoczął studia w Szkole Głównej Planowania i Statystyki - SGPiS. Już w 1951 r. zostaje asystentem w Zakładzie Ekonomii Politycznej ma Wydziale Planowania Przemysłu SGPiS. W 1964 na Wydziale Handlu Zagranicznego SGPiS obronił pracę doktorską „Wzrost gospodarczy w krajach przeludnionych”, napisaną pod kierunkiem prof. Kazimierza Łaskiego.
W tym okresie znalazł się na liście cenzury, uniemożliwiono mu habilitacji i w 1968 r. relegowano z Wydziału Handlu Zagranicznego.
Dopiero w rok 1974 uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk ekonomicznych na Wydziale Finansów i Statystyki SGPiS, a w 1975 – nominację na docenta. W marcu 1981 r. Rada Wydziału podjęła uchwałę o nadaniu mu tytułu naukowego profesora nadzwyczajnego. W latach 1981-1982 pełnił funkcję Dziekana na Wydziale Finansów i Statystyki SGPiS. Decyzję o nominacji na profesora nadzwyczajnego nauk ekonomicznych podjęła Rada Państwa PRL 26 stycznia 1989 r. W 1993 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.
W roku 1990 prof. Műller zostaje kandydatem Społecznego Komitetu Wyborczego, złożonego w większości z członków NSZZ „Solidarność”, na stanowisko Rektora Szkoły Głównej Planowania i Statystyki. 5 listopada tego roku zostaje wybrany Rektorem, a 1 grudnia obejmuje urząd. Funkcję tą pełnił do 1993 r.
Jego kadencja przyniosła wiele zmian: przede wszystkim zniesienie miejsc rektorskich, które stanowiły podstawę do nierównego traktowania kandydatów na studia, wprowadzenie egzaminów wstępnych do szkoły, zamiast na wydziały. Rozpoczęto stopniową likwidację zamiejscowego Wydziału Spółdzielczo-Ekonomicznego w Rzeszowie, uważając, że jego poziom i możliwości rozwojowe nie odpowiadają zamierzonej reformie uczelni.
W pierwszym okresie jego kadencji Sejm przywrócił tradycyjną nazwę szkoły: Szkoła Główna Handlowa.
Najważniejszym zadaniem nowego rektora stała się strukturalna i programowa reforma SGH, w wyniku której zostały zlikwidowane wydziały, które zostały zastąpione kolegiami zdolnymi do prowadzenia badań naukowych, posiadającymi uprawnienia do nadawania stopni naukowych i tytułu naukowego profesora oraz obsługującymi proces dydaktyczny. Sam proces dydaktyczny - uniezależniony od decyzji kolegiów – został zorganizowany w Studium Podstawowym i w Studium Dyplomowym oraz w odrębnym dziale Studiów Zaocznych.
W ramach działalności dydaktycznej wykładał także na Uczelni Łazarskiego i Politechnice Warszawskiej, wreszcie w Uczelni Warszawskiej im. Marii Skłodowskiej-Curie.
Był członkiem Zarządu Środowiska Światowego Związku Żołnierzy AK na Ochocie i przez wiele lat chorążym pocztu sztandarowego IV Obwodu Armii Krajowej Warszawa-Ochota. Przez wiele lat opiekował się miejscami pamięci narodowej na terenie dzielnicy Ochota. Przez członków Środowiska został zapamiętany jak wyjątkowy człowiek, który w sposób szczególny pielęgnował wartości historyczne oraz pamięć narodową.
W tym okresie znalazł się na liście cenzury, uniemożliwiono mu habilitacji i w 1968 r. relegowano z Wydziału Handlu Zagranicznego.
Dopiero w rok 1974 uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk ekonomicznych na Wydziale Finansów i Statystyki SGPiS, a w 1975 – nominację na docenta. W marcu 1981 r. Rada Wydziału podjęła uchwałę o nadaniu mu tytułu naukowego profesora nadzwyczajnego. W latach 1981-1982 pełnił funkcję Dziekana na Wydziale Finansów i Statystyki SGPiS. Decyzję o nominacji na profesora nadzwyczajnego nauk ekonomicznych podjęła Rada Państwa PRL 26 stycznia 1989 r. W 1993 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.
W roku 1990 prof. Műller zostaje kandydatem Społecznego Komitetu Wyborczego, złożonego w większości z członków NSZZ „Solidarność”, na stanowisko Rektora Szkoły Głównej Planowania i Statystyki. 5 listopada tego roku zostaje wybrany Rektorem, a 1 grudnia obejmuje urząd. Funkcję tą pełnił do 1993 r.
Jego kadencja przyniosła wiele zmian: przede wszystkim zniesienie miejsc rektorskich, które stanowiły podstawę do nierównego traktowania kandydatów na studia, wprowadzenie egzaminów wstępnych do szkoły, zamiast na wydziały. Rozpoczęto stopniową likwidację zamiejscowego Wydziału Spółdzielczo-Ekonomicznego w Rzeszowie, uważając, że jego poziom i możliwości rozwojowe nie odpowiadają zamierzonej reformie uczelni.
W pierwszym okresie jego kadencji Sejm przywrócił tradycyjną nazwę szkoły: Szkoła Główna Handlowa.
Najważniejszym zadaniem nowego rektora stała się strukturalna i programowa reforma SGH, w wyniku której zostały zlikwidowane wydziały, które zostały zastąpione kolegiami zdolnymi do prowadzenia badań naukowych, posiadającymi uprawnienia do nadawania stopni naukowych i tytułu naukowego profesora oraz obsługującymi proces dydaktyczny. Sam proces dydaktyczny - uniezależniony od decyzji kolegiów – został zorganizowany w Studium Podstawowym i w Studium Dyplomowym oraz w odrębnym dziale Studiów Zaocznych.
W ramach działalności dydaktycznej wykładał także na Uczelni Łazarskiego i Politechnice Warszawskiej, wreszcie w Uczelni Warszawskiej im. Marii Skłodowskiej-Curie.
Był członkiem Zarządu Środowiska Światowego Związku Żołnierzy AK na Ochocie i przez wiele lat chorążym pocztu sztandarowego IV Obwodu Armii Krajowej Warszawa-Ochota. Przez wiele lat opiekował się miejscami pamięci narodowej na terenie dzielnicy Ochota. Przez członków Środowiska został zapamiętany jak wyjątkowy człowiek, który w sposób szczególny pielęgnował wartości historyczne oraz pamięć narodową.
Odznaczenia
Za działalność powstańczą:
- Krzyż Armii Krajowej
- Warszawski Krzyż Powstańczy
- Odznaka Honorowa Szarych Szeregów
- Złoty Krzyż Zasługi
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Zdjęcia
Olek Müller ok. 1943 r.
Aleksander Müller, lata studenckie, ok. 1951 r.
Aleksander Müller z córką Anną i kuzynką - małą Asią, 1968 r.
Inauguracja roku akademickiego 1981/1982. Od prawej profesorowie: Janusz Kaliński - dziekan Wydziału Ekonomiczno-Społecznego, Mieczysław Nasiłowski - przedstawiciel Wydziału Ekonomiczno-Społecznego, Józef Kaleta - rektor Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Aleksander Müller - dziekan Wydziału Finansów i Statystyki, Mikołaj Latuch
Inauguracja roku akademickiego 1991/1992. W pierwszym rzędzie stoją od lewej profesorowie: Wojciech Roszkowski - prorektor. Marek Rocki - prorektor, Aleksander Müller - rektor, Ryszard Gajęcki - prorektor.
Inauguracja roku akademickiego 1991/1992. Spotkanie w Sali Senatu. Rektor Aleksander Müller rozmawia z premierem Janem Krzysztofem Bieleckim
Tradycyjne uroczystości rocznicowe w Pęcicach, od lewej Stefan Pastewka, Aleksander Müller (ze sztandarem), Kazimierz Mikołajczak, 2007 r.
Aleksander Müller opowiada o miejscach pamięci na Ochocie; ul. Spiska 14 - budynek, w którym Gestapo zatrzymało Stefana "Grota" Roweckiego (ok. 2010 r.)
Spotkanie kombatantów IV Obwodu Ochoty; od lewej: siedzą Halina Donath,Wojciech Marcinkiewicz, Maria Kosiacka Pacho, Stanisław Tymkiewicz. Stoją: Aleksander Müller, Roman Stankiewicz, 2010 r.
Aleksander Müller przed tablicą "Grzymały", uroczyste odsłonięciu tablic upamiętniających ppłk. Mieczysława Sokołowskiego „Grzymałę” i kpt. Lucjana Dobaczewskiego „Korwina”, 6.10.2011 r.
Aleksander Müller jako niestrudzony chorąży Środowiska Żołnierzy AK IV Obwodu Ochota, po lewej Stefan Pastewka, po prawej Mieczysław Hutnik, 2011 r.
Rodzinny grób Aleksandra Müllera na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach
Piśmiennictwo
- Elżbieta Markowska: Profesor Aleksander Müller – Zarys życia i działalności naukowej i społecznej
- Poczet rektorów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Warszawa 2006, s. 131
Pytania testowe
Czy wiesz, że ...
Opracowanie streszczenia opisu, tłumaczenie na język angielski, nagranie w językach polskim i angielskim oraz obróbka nagrań i testowanie oprogramowania dofinansowano ze środków otrzymanych od Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w ramach zadania publicznego „Opracowanie i udostępnianie informacji multimedialnych dotyczących życiorysów żołnierzy AK i wydarzeń dotyczących Armii Krajowej z tabliczek z kodami QR”.
• Czy wiesz, że ...