Juliusz Szawdyn

Szawdyn

Juliusz Szawdyn vel Konrad Niewiadomski, kpt. „ Konrad”, (ur. 17 XII 1908 w Dyneburgu, zm. 30 XI 1987 w Warszawie, pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach); s. Wincentego i Wandy.

Okres przed 2 wojną światową

Wychowany w rodzinie o tradycjach patriotycznych, jego ojciec Wincenty był działaczem niepodległościowym, uczestnikiem wojny bolszewickiej z lat 1919- 1920. Po ukończeniu polskiego gimnazjum w Dyneburgu (Łotwa), przyjechał do Polski i rozpoczął studia na Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, uzyskując w 1931 magisterium ekonomii. Należał do akademickiej korporacji Mercuria. Po ukończeniu studiów pracował jak naczelnik wydziału w Departamencie Bankowym PKO w Warszawie.

Odbył służbę wojskową i ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty, a po odbyciu szeregu ćwiczeń rezerwy w roku 1939 został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy. >

Okres 2 wojny światowej i konspiracji

W konspiracji od 1942 w szeregach ZWZ- AK, pełnił funkcję instruktora na kursach podchorążych. W VI 1942 został z-cą d-cy III Zgrupowania I Obwodu-Śródmieście.

Po tragicznej śmierci przy produkcji granatów d-cy III Zgrupowania por. Juliusza Kozłowskiego vel Zagrodzkiego w IV 1943, J. Szawdyn, awansując do stopnia porucznika objął dowództwo nad oddziałem, które od pseudonimu swojego d-cy przyjęło nazwę „ Konrad”. 1 II 1944 Zgrupowanie „ Konrad” liczyło 352 żołnierzy. Na dwa miesiące przed wybuchem Powstania włączono do III Zgrupowania 3 kompanię Grupy Wojska Polskiego „ Edward” w sile 134 żołnierzy.

Zadanie na dzień 1 VIII 1944 jakie otrzymało Zgrupowanie III było praktycznie niewykonalne siłami i uzbrojeniem jakim dysponował „ Konrad”. Mianowicie miano opanować przyczółki na moście średnicowym i moście Poniatowskiego, kwatery niemieckie na Smolnej, planowano współdziałanie w zdobyciu Muzeum Narodowego. Próby wykonania tych ambitnych zadań zakończyły się niepowodzeniem.

5 VIII Zgrupowanie „Konrad” zostało podporządkowane Grupie „Krybar”. W pięciotygodniowych walkach o dolne Powiśle por. Szawdyn wykazał spore umiejętności dowódcze, sprawnie organizując obronę słabo uzbrojonego, ale bardzo rozległego odcinka. Dobrze przeprowadził odwrót do Śródmieścia, wycofując się w ostatniej chwili, już po załamaniu się obrony na skarpie wiślanej.

Z dniem 3 IX „ Konrad” został włączony do Zgrupowania „ Róg”, walcząc na bardzo trudnym odcinku tj. w rejonie ulic: Górskiego i Wareckiej i Poczty Głównej. Po utworzeniu Warszawskiego Korpusu Armii Krajowej 20 IX 1944, Zgrupowanie III stanowiło 2 kompanię I batalionu 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej. Kapitan J. Szawdyn (awansował po koniec powstania) był d-cą tej kompanii. Po upadku Powstania trafił do oflagów w Bergen- Belsen, Sandbostel i w Lubece. >

Okres po 2 wojnie światowej

Po zakończeniu wojny powrócił do kraju.

Odznaczenia

Krzyż Walecznych.

Zdjęcia

Szawdyn
Juliusz Szawdyn „Konrad” w czasie powstania warszawskiego, pierwszy z lewej

Kliknąć dla wyświetlenia mapy
Trasa na urządzeniu mobilnym pokazuje drogę od aktualnego położenia do miejsca pamięci - ...............

Zezwolenie na umieszczenie tabliczki