Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej to szkoła teatralna utworzona w Warszawie w 1932 z inicjatywy Aleksandra Zelwerowicza, który został jej pierwszym dyrektorem i Leona Schillera.
Była to szkoła średnia o wysokim poziomie nauczania, porównywalnym z poziomem wyższej uczelni. Nauka w niej trwała 3 lata. Początkowo znajdował się tam jedynie Wydział Aktorski, a od 1933 także Wydział Reżyserski.
Podczas II wojny światowej Instytut rozpoczął tajne nauczanie już we wrześniu 1940 r. Pierwszy rocznik konspiracyjny rozpoczął zajęcia latem 1940 r., liczba studentów wynosiła 40 osób, do ostatniego roku doszło 30. Wręczanie dyplomów zaplanowano po zakonczeniu wojny.
Po wojnie Instytut został reaktywowany w Łodzi w 1945, a w 1946 został przekształcony w Państwową Wyższą Szkołę Teatralną. W 1949 ówczesne władze odsunęły od sprawowania wysokich funkcji Zelwerowicza i Schillera, a szkoła została przeniesiona do Warszawy. W 1955 nadano jej imię Aleksandra Zelwerowicza. W roku 1996 na mocy ustawy Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej uczelnia otrzymała nazwę „Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza”.
Udostępnione na niniejszej stronie biogramy zostały znalezione w Internecie i w większości są nieznacznie uzupełnione informacjami dot. działalności w Armii Krajowej.
Żołnierze Armii Krajowej – wykładowcy, absolwenci i studenci Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie
Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej to szkoła teatralna utworzona w Warszawie w 1932 z inicjatywy Aleksandra Zelwerowicza, który został jej pierwszym dyrektorem i Leona Schillera.
Była to szkoła średnia o wysokim poziomie nauczania, porównywalnym z poziomem wyższej uczelni. Nauka w niej trwała 3 lata. Początkowo znajdował się tam jedynie Wydział Aktorski, a od 1933 także Wydział Reżyserski.
Podczas II wojny światowej Instytut rozpoczął tajne nauczanie już we wrześniu 1940 r. Pierwszy rocznik konspiracyjny rozpoczął zajęcia latem 1940 r., liczba studentów wynosiła 40 osób, do ostatniego roku doszło 30. Wręczanie dyplomów zaplanowano po zakonczeniu wojny.
Po wojnie Instytut został reaktywowany w Łodzi w 1945, a w 1946 został przekształcony w Państwową Wyższą Szkołę Teatralną. W 1949 ówczesne władze odsunęły od sprawowania wysokich funkcji Zelwerowicza i Schillera, a szkoła została przeniesiona do Warszawy. W 1955 nadano jej imię Aleksandra Zelwerowicza. W roku 1996 na mocy ustawy Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej uczelnia otrzymała nazwę „Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza”.
Udostępnione na niniejszej stronie biogramy zostały znalezione w Internecie i w większości są nieznacznie uzupełnione informacjami dot. działalności w Armii Krajowej.
W poniższej tabeli podano w kolejności alafabetycznej nazwiska i imiona 16 żołnierzy Armii Krajowej, którzy byli związani z Państwowym Instytutem Sztuki Teatralnej. Nazwisko i imię osoby jest linkiem do biogramu zamieszczonego w Internecie. |
|
| Lp | Nazwisko i imię/imiona |
| 1 | Blichewicz Zbigniew Serwacy |
| 2 | Block Jerzy |
| 3 |
Fijewski Tadeusz
Biogram
Uzupełnienie: Podporucznik czasu wojny, związał się z podziemnym teatrem wojskowym, utworzonym pod auspicjami Biura Informacji i Propagandy (BIP) Komendy Głównej Armii Krajowej. Teatrem kierował Józef Wyszomirski, a oprócz Tadeusza Fijewskiego zespół aktorski tworzyli: Danuta Szaflarska, Tadeusz Cygler, Andrzej Łapicki, Jan Ciecierski i inni. Próby tajnego teatru BIP odbywały się m.in. w lokalu szkoły przy ul. Zielnej. W latach okupacji teatr opracował kilka premier, wystawianych na kilkudziesięciu tajnych spektaklach. Źródło |
| 4 | Feldman Krystyna |
| 5 | Korzeniewski Bohdan |
| 6 |
Kruszewska Wanda
Biogram
Uzupełnienie: We wrześniu 1940 r. wspólnie z Ireną Milko zorganizowała sekcję żeńską w harcerskim oddziale "Żbik". W tym czasie używała pseudonimu “Zofia”. W styczniu 1941 r. została przydzielona do służby łączności wewnętrznej i terenowej w referacie zrzutów lotniczych w Szefostwie Lotnictwa przy V Oddziale Sztabu Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej. Przewoziła rozkazy i sprzęt łączności na placówki zrzutowe w rejonach: Łowicz, Rawa i Mińsk Mazowiecki. Od sierpnia 1942 r. w KG AK - Oddział V (Dowodzenie i Łączność) - Wydział odbioru zrzutów V-S ("Syrena", "Import", "M II Grad"). Dowoziła pocztę i sprzęt bojowy do rejonu Częstochowy, Kielc, Lublina i Siedlec. Podczas Powstania uczestniczyła w organizowaniu odbioru zrzutów na terenie Śródmieścia, z oddziałem stacjonowała w gmachu PKO przy ul. Świętokrzyskiej. Awansowana do stopnia podporucznika rozkazem KG AK Nr 871/I z 23 września 1944 r. Źródło |
| 7 |
Kwiatkowska Irena
Biogram
Uzupełnienie: Na Starym Mieście była łączniczką mjr. Włodzimierza Kozakiewicza ps. "Barry", dowódcy oddziału PKB obsadzającego reduty: Ratusz - pałac Blanka, a następnie szefa żandarmerii Grupy "Północ". W wolnych chwilach występowała dla rannych i chorych w powstańczych szpitalach. Po przejściu do Śródmieścia dołączyła do "brygady teatralnej" założonej 2 sierpnia 1944 r. przez Leona Schillera. Wraz z Mirą Zimińską, Mieczysławem Foggiem i innymi artystami, jako deklamatorka brała udział w koncertach dla powstańców, organizowanych w piwnicach, szpitalach i na kwaterach powstańczych. Źródło |
| 8 | Łapicki Andrzej |
| 9 | Maklakiewicz Zdzisław |
| 10 | Pietraszkiewicz Leon |
| 11 |
Mielczarek Klemens
Biogram
Uzupełnienie: Podczas wojny rozpoczął studia aktorskie w podziemnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej. Walczył w Powstaniu Warszawskim jako żołnierz Armii Krajowej - VII zgrupowanie (batalion) "Ruczaj" - 1. kompania. Po upadku Powstania, wywieziony jako jeniec wojenny, przebywał w obozie. W roku 1945 powrócił do kraju i zdawał egzamin eksternistyczny. Źródło1 Źródło2 |
| 12 | Sigmund Marian |
| 13 | Skwierczyński Leopold |
| 14 |
Szaflarska Danuta
Biogram
Uzupełnienie:W 1942 r. związała się z Teatrem Podziemnym Delegatury Rządu RP na Kraj. Placówką kierowali Leon Schiller i Edmund Wierciński. Próby odbywały się w wielu domach prywatnych, m.in. w mieszkaniu Teresy Roszkowskiej na Saskiej Kępie. Następnie weszła w skład Teatru Frontowego (1943), utworzonego pod auspicjami Biura Informacji i Propagandy (BIP) Komendy Głównej Armii Krajowej. Teatrem kierował "Albin" - Józef Wyszomirski, szef Referatu Teatralnego BIP, a oprócz Danuty Szaflarskiej zespół aktorski tworzyli: Tadeusz Cygler, Andrzej Łapicki, Tadeusz Fijewski, Jan Ciecierski i inni. Próby Teatru Frontowego odbywały się m.in. w lokalu szkoły przy ul. Zielnej. W latach okupacji teatry opracowały kilka premier, wystawianych na kilkudziesięciu tajnych spektaklach. W połowie lipca 1944 r. wraz z Teatrem Frontowym została wysłana w okolice Lubartowa, gdzie walczyły oddziały 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK dowodzone przez mjr. dypl. "Żegotę" (Tadeusz Sztumberk-Rychter), jednak aktorzy, mający występować dla partyzantów, nie zdołali do nich dotrzeć ze względu na ciężkie walki, które w tym czasie toczyła. Była łączniczką (adiutantką) Jana Ciecierskiego ps. "Rosień" – dowódcy plutonu w batalionie "Czata 49" Armii Krajowej Źródło1 |
| 15 |
Szalawski Andrzej
Biogram
Uzupełnienie: W konspiracji od października 1941 r. Był oficerem kontrwywiadu Wydziału II Sztabu Okręgu Warszawa-Miasto Związku Walki Zbrojnej, a od 1943 r. służył w Wydziale Śledczym Kierownictwa Walki Podziemnej (KWP). Otrzymał polecenie organizacyjne kontynuowania pracy w niemieckiej kronice filmowej celem rozpracowania zatrudnionych tam osób. W związku z niechęcią środowiska podjął próbę odejścia z kroniki, co udało mu się w lipcu 1943 roku, nadal grał jednak w teatrach jawnych. Źródło1 |
| 16 | Szumańska Ewa |